Kifid-uitspraak: Bank mag rijbewijs weigeren voor her-identificatie onder Wwft
Bij de Geschillencommissie van Kifid is recentelijk uitspraak gedaan in een zaak tussen een consument en LeasePlan Bank. De bank had de spaarrekening van de consument tijdelijk geblokkeerd vanwege een niet afgeronde her-identificatieprocedure. De consument stelde dat hij zijn identiteit voldoende had aangetoond met een geldig rijbewijs en een verlopen paspoort. De bank weigerde echter het rijbewijs als identificatiemiddel, omdat daarop niet alle voornamen van de consument vermeld staan. Volgens de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) moet een bank deze gegevens volledig registreren. De Geschillencommissie oordeelde dat de bank terecht handelde en de klacht van de consument werd afgewezen.
Her-identificatie onder de Wwft: de verplichtingen van banken
Op grond van de Wwft zijn banken verplicht een cliëntenonderzoek uit te voeren bij het aangaan van een zakelijke relatie. Dit onderzoek stelt financiële instellingen in staat om de identiteit van hun klanten vast te stellen en eventuele risico’s op witwassen of terrorismefinanciering te detecteren. Het cliëntenonderzoek bestaat onder andere uit:
Identificatie en verificatie van de identiteit van de cliënt;
Onderzoek naar de herkomst van middelen;
Voortdurende controle op transacties en zakelijke relaties.
Bij her-identificatie, zoals in deze zaak aan de orde was, moet de bank opnieuw vaststellen dat de identiteit van de klant nog steeds overeenkomt met eerdere registraties. De bank mag hierbij eisen dat een klant zich identificeert met een geldig paspoort of identiteitskaart en hoeft geen genoegen te nemen met een rijbewijs, aangezien daarop niet altijd alle voornamen vermeld staan.
De zaak: blokkade van de spaarrekening
De consument had een spaarrekening bij LeasePlan Bank. Bij het inloggen in de online omgeving in november 2023 en april 2024 werd hij gevraagd om zich opnieuw te identificeren. Hij probeerde dit met een rijbewijs en een verlopen paspoort, maar de bank accepteerde deze documenten niet. Vervolgens blokkeerde de bank op 9 april 2024 de toegang tot de online bankomgeving totdat de her-identificatie succesvol was afgerond.
Volgens de consument was dit onterecht. Hij voerde aan dat:
Een geldig rijbewijs als identiteitsdocument zou moeten volstaan;
De bank al over zijn voornamen beschikte uit eerdere identificaties;
De bank hem onnodig op kosten joeg door te eisen dat hij een nieuw paspoort of ID-kaart zou aanvragen;
Hij door de blokkade renteverlies leed.
De bank stelde zich op het standpunt dat zij op grond van de Wwft verplicht was om de volledige voornamen van de consument vast te leggen. Omdat een rijbewijs die informatie niet altijd bevat, kon dit document niet als geldig identificatiemiddel worden geaccepteerd.
Oordeel van Kifid
De Geschillencommissie stelde de bank in het gelijk en oordeelde dat de blokkade van de spaarrekening niet onrechtmatig was. De belangrijkste overwegingen waren:
1. Wettelijke verplichting: De Wwft schrijft voor dat financiële instellingen klanten moeten identificeren aan de hand van betrouwbare documenten en dat zij de volledige voornamen van hun cliënten moeten registreren.
2. Ongeldigheid rijbewijs voor Wwft-doeleinden: Een rijbewijs is in de Uitvoeringsregeling Wwft opgenomen als een document waarmee een identiteit kan worden vastgesteld, maar niet als een document waarmee een identiteit kan worden geverifieerd als de voornamen niet volledig vermeld zijn.
3. Her-identificatie vereist actueel en volledig document: Hoewel de consument eerder was geïdentificeerd met een paspoort waarin al zijn voornamen stonden, moest de bank opnieuw vaststellen dat deze informatie correct en actueel was. Een verlopen paspoort voldeed niet aan deze eis.
4. Geen misbruik van bevoegdheid door de bank: De bank had de consument voldoende gelegenheid gegeven om zich met een geldig document te identificeren en had tijdig aangegeven dat een rijbewijs niet voldoende was.
Gevolgen voor consumenten en financiële instellingen
Deze uitspraak bevestigt dat banken strikt mogen vasthouden aan de identificatievereisten uit de Wwft. Consumenten moeten er rekening mee houden dat een rijbewijs mogelijk niet voldoende is om zich te identificeren bij financiële instellingen. Dit kan gevolgen hebben voor toegang tot bankrekeningen, kredietaanvragen en andere financiële diensten.
Voor banken betekent deze uitspraak dat zij binnen hun cliëntenonderzoek strikte eisen mogen stellen aan de identificatiedocumenten van hun klanten, zolang deze eisen voortvloeien uit wettelijke verplichtingen. Dit versterkt de naleving van de Wwft en vermindert risico’s op witwassen en andere vormen van financiële criminaliteit.
Heeft uw bank onterecht uw rekening geblokkeerd?
Indien u problemen ondervindt met uw bank, bijvoorbeeld doordat uw rekening zonder geldige reden is geblokkeerd of uw identificatiedocumenten niet worden geaccepteerd, kan Financieel Recht Advocaten u helpen. Wij hebben ruime ervaring in het procederen tegen banken en andere financiële instellingen die hun verplichtingen uit de Wwft te ver doorschieten. Neem vandaag nog contact met ons op voor juridisch advies en bescherming van uw financiële rechten.
