Vanaf medio 2008 wordt een particulier meermaals door een Duitse beleggingsonderneming, zijnde (de rechtsvoorganger van) Invinco, over de aanschaf van financiële producten benaderd. Op 15 december 2008 bezoekt een vertegenwoordiger van Invinco de particulier, waarna een “Overeenkomst voor Portfoliomanagement” wordt afgesloten. Op basis van deze overeenkomst heeft de particulier opdracht gegeven aan Invinco om zijn effecten die hij thans of in de toekomst aanschaft te beheren. Invinco gaat namens de particulier (onder meer) handelen in futures. Futures zijn in de regel hoog-risicovolle beleggingsproducten waarbij een termijnovereenkomst wordt gesloten tot koop of verkoop van een goed of financiële waarde. Dit dient op termijn door de verkoper aan de koper te worden geleverd tegen een bij het aangaan van de overeenkomst afgesproken prijs. Hierbij hebben dus zowel de koper als de verkoper verplichtingen.
€ 148.000,= binnen 2 jaar verloren door handel in futures
Op 22 januari 2009 heeft de particulier een risicoverklaring ondertekend, waarin is neergelegd dat hij zich realiseert dat het verlies bij de handel in futures en opties substantieel kan zijn en dat het hefboomwerking waarmee wordt gewerkt zowel in zijn voordeel als nadeel kan uitpakken. Op 9 maart 2009 heeft de particulier een totaalbedrag ad € 148.000,= in beheer aan Invinco gegeven. In maart 2011 is nagenoeg het volledige bedrag dat de particulier ingelegd heeft verloren gegaan. Per brief d.d. 12 april 2011 heeft de particulier aansprakelijk gesteld voor de schade die volgens hem is ontstaan door het risicovolle beheer.
De particulier heeft Invinco vervolgens gedagvaard en een verklaring voor recht gevorderd dat Invinco is tekortgeschoten in de nakoming van haar verplichtingen jegens hem en/of onrechtmatig heeft gehandeld. De particulier eist schadevergoeding van Invinco. Aan deze vorderingen heeft hij ten grondslag gelegd dat Invinco de op grond van artikel 7:401 BW op haar rustende (pre)contractuele zorgplicht heeft geschonden doordat zij bij het bepalen van het beleggingsprofiel niet heeft geïnformeerd naar de beleggingsdoelstellingen en risicobereidheid van de particulier. Daarnaast heeft Invinco verzuimd om hem indringend te waarschuwen voor de specifieke risico’s die zijn verbonden aan het beleggen in futures en opties op futures. Volgens de particulier had Invinco haar risicovolle beleggingsdiensten in futures niet mogen aanbieden, aangezien deze niet voor hem als onervaren belegger geschikt waren. Invinco voert verweer tegen de vordering van de particulier, door te stellen dat zij haar zorgplicht wel is nagekomen. Volgens Invinco heeft zij voldoende informatie ingewonnen over de situatie van de particulier en diens beleggingsdoelstellingen en heeft zij hem indringend gewaarschuwd over de risico’s van (opties op) futures.
Rechtbank oordeelt dat zowel onderzoeksplicht als waarschuwingsplicht zijn geschonden
In eerste aanleg oordeelde de rechtbank dat Invinco niet aan haar zorgplicht heeft voldaan door geen (volledig) beleggingsprofiel op te stellen en onvoldoende informatie in te winnen over de risicobereidheid van de particulier. Voorts heeft Invinco haar waarschuwingsplicht geschonden, door onvoldoende te waarschuwen voor de risico’s die zijn verbonden aan de handel in (opties op) futures. Invinco is volgens de rechtbank voor 60% aansprakelijk voor de schade van de particulier. De particulier heeft nagelaten om schadebeperkende maatregelen te nemen en dient daarom 40% van zijn schade zelf te dragen.
Gerechtshof: Invinco had de particulier moeten adviseren om af te zien van beleggen in (opties op) futures
Invinco gaat in hoger beroep tegen de uitspraak van de rechtbank. In hoger beroep voert Invinco grieven aan tegen de overweging van de rechtbank dat zij haar zorgplicht heeft geschonden en tegen het bestaan van een causaal verband tussen schending van de zorgplicht en de schade. Het gerechtshof bekrachtigt echter het vonnis van de rechtbank. Het gerechtshof overweegt dat beleggingsdienstverleners een bijzondere zorgplicht hebben tegenover particuliere cliënten, die ertoe strekt om hen te beschermen tegen hun eigen lichtvaardigheid en/of gebrek aan inzicht. De bijzondere zorgplicht tegenover particulieren kent een onderzoeks- en waarschuwingsplicht. Vast staat dat Invinco niet aan haar onderzoeksplicht heeft voldaan, aangezien niet vast is komen te staan dat de particulier voldoende kennis had van beleggingsproducten als (opties op) futures. Om die reden had Invinco niet met de particulier in zee moeten gaan, door dat wel te doen heeft Invinco haar zorgplicht geschonden. Daarmee staat volgens het gerechtshof ook het causaal verband vast. Immers, indien Invinco de particulier had geadviseerd om af te zien van het beleggen in futures, en daarmee van de overeenkomst met haar, dan was de schade niet ontstaan.
Particulier voldoet niet aan schadebeperkingsplicht door overeenkomst niet eerder op te zeggen
De particulier heeft in hoger beroep een concreet schadebedrag gevorderd van € 148.000,=, ofwel het volledige door hem belegde bedrag. Het gerechtshof oordeelt dat Invinco niet de volledige schade hoeft te vergoeden, aangezien de particulier niet aan zijn schadebeperkingsplicht heeft voldaan. Hij had de overeenkomst met Invinco op ieder moment kunnen opzeggen. Het gerechtshof oordeelt dat van hem in redelijkheid verwacht had kunnen worden dat hij dit in juli 2009 zou hebben gedaan. Om die reden komt een schadebedrag ad € 35.000,= voor rekening van de particulier. Invinco dient het resterende bedrag ad € 113.000,= te vergoeden aan de particulier.
Financieel Recht Advocaten
Heeft u ook schade geleden op uw beleggingen en bent u van mening dat uw bank of vermogensbeheerder een te risicovol beleggingsbeleid heeft gevoerd of in strijd heeft gehandeld met de gemaakte afspraken? Neem hier dan vrijblijvend contact op met een van onze gespecialiseerde advocaten. De advocaten van Financieel Recht Advocaten hebben ruime ervaring met het procederen tegen banken en vermogensbeheerders.
Klik hier voor de volledige uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden.
