Uitspraak: Accountant schendt zorgplicht bij crowdfunding [eigen zaak]

In deze uitspraak van de Accountantskamer wordt een accountant berispt vanwege het niet voldoen aan het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid. De accountant is gezwicht voor de druk om snel een financiering aan te trekken voor de expansieplannen van een ondernemer, maar heeft hierbij onvoldoende waarschuwingen afgegeven voor de risico’s die hiermee gepaard zouden kunnen gaan. Daarnaast heeft de accountant geen contact gehad met de ondernemer en heeft hij niet de nodige specificaties van facturen verstrekt.

Aanleiding

Deze zaak gaat over een ondernemer die via crowdfunding platform Collin Crowdfund is gefinancierd. De kern van de zaak is dat er de facto sprake is van zakelijke overkreditering waar naast het crowdfunding platform ook de huisaccountant bij betrokken is. De accountant is bij het opstellen en verstrekken van financiële documentatie zoals prognoses e.d. nalatig is geweest. Daarbij is er niet voldoende voor risico’s gewaarschuwd. Deze zaak speelde bij de Accountantskamer die een uitspraak heeft gedaan. De Accountantskamer legt de betrokken accountant de maatregel van berisping op.

De ondernemer heeft een winstgevend bedrijf dat actief is op het gebied van kleding met als specifieke doelgroep gehandicapten. Op een gegeven moment besluit de ondernemer om de markt buiten Nederland te gaan betreden. Hiervoor dient een financiering te worden aangetrokken. Naast de adviseurs van Collin Crowdfund wordt de ondernemer ook door de huisaccountant geadviseerd.

Accountant onderhoudt slecht contact met relatiebeheerder

De vaste AA accountant werkt op basis van een opdrachtovereenkomst waarin de samenstellingsopdracht wordt beschreven. Deze overeenkomst bevat ook een regeling voor extra werkzaamheden. De AA-accountant werkt bij het opstellen van de jaarrekeningen samen met een kantoormedewerker die geen accountantstitel heeft. Dit is een zogenaamde relatiebeheerder. De relatiebeheerder verricht vervolgens onder eindverantwoordelijkheid van de accountant een reeks van extra werkzaamheden waar geen separate opdrachtovereenkomsten voor worden opgesteld. Ook is deze relatiebeheerder ieder jaar nauw betrokken bij het samenstelproces ten behoeve van de jaarrekeningen die de AA-accountant tekent. Bijzonder is dat de accountant zijn (eind-)klant nooit heeft gezien en gesproken. Alles verliep via de relatiebeheerder.

Accountant adviseert financiering via crowdfunding

De relatiebeheerder onderhoudt ter zake van de noodzakelijke financiering eerst contacten met de huisbankier. De relatiebeheerder verstrekt de bank diverse jaarrekeningen, liquiditeitsbegrotingen, een aangifte inkomstenbelasting, een kostprijsberekening en een resultatenbegroting met een gelijkluidende ondertekening van de e-mail met daarin de naam van het accountantskantoor. Op de liquiditeitsbegrotingen, de kostprijsberekening en de resultatenbegroting is de zinsnede ‘geen accountantscontrole toegepast’ vermeld. De bank biedt een rekening courant aan maar financiert de expansieplannen uiteindelijk niet. Op advies van de accountant wordt er naar Collin Crowdfund overgeschakeld.

Op advies van (ook) Collin Crowdfund komt er via crowdfunding een lineair af te lossen lening van
€ 400.000,- (wat veel meer is dan de huisbankier in rekening courant wilde verstrekken) tot stand met een looptijd van vijf jaar en een rentevergoeding van 7%. De holding van de ondernemer staat persoonlijk borg voor deze lening. De relatiebeheerder is voor, tijdens en na het traject van crowdfunding volledig betrokken. Deze schrijft ook antwoorden voor ten behoeve van de (potentiële) investeerders die deelnemen op het crowdfunding platform van Collin Crowdfund.

Ondernemer in financieel zwaar weer door onjuiste prognose accountant

Daarna gaat het mis. Het blijkt dat de (liquiditeits-)prognoses onjuist zijn omdat de lasten verbonden aan rente- en aflossing van ca. € 9.000,- niet meegenomen zijn in de cijfers. Ook de verkopen in Duitsland vallen niet mee. De reserves raken snel op en de ondernemer scheert langs de rand van faillissement.

Accountant heeft vakbekwaamheid- en zorgvuldigheidsnormen geschonden

De accountant wordt tuchtrechtelijk aangesproken. De Accountantskamer oordeelt dat de vanuit het accountantskantoor verrichte werkzaamheden kwalificeren als adviesdiensten, althans werkzaamheden waarvoor kennis en kunde die in nauw verband staan met de accountancy expertise zijn vereist. De Accountantskamer oordeelt dat de verrichte werkzaamheden hun oorsprong vinden in de aan de accountant verstrekte opdracht en dat hiervoor kennis en vaardigheden van de accountant vereist zijn. Daarvoor is de eindverantwoordelijk accountant tuchtrechtelijk aansprakelijk. Dit geldt te meer omdat er de nodige stukken met vermelding van het logo van het accountantskantoor werden verzonden. Alle prognoses en overige informatie zijn op briefpapier of in een e-mail met het logo van het accountantskantoor verzonden. De eindverantwoordelijk accountant kan daarom tuchtrechtelijk voor deze informatie verantwoordelijk worden gehouden. Dit geldt te meer nu daaraan is toegevoegd dat ‘geen accountantscontrole toegepast’ is. De accountant heeft niet de stelling betwist dat de relatiebeheerder niet heeft getoetst of de aan de omzet- en liquiditeitsprognoses liggende veronderstellingen en schattingen juist en reëel waren. Dit geldt ook voor de stelling van de ondernemer dat deze ook niet de aan de financiering verbonden rente en aflossingen heeft meegenomen. Dit levert een schending op van het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid op.

Op accountant rustende zorgplicht brengt waarschuwingsplicht voor risico’s met zich mee

Vervolgens gaat de Accountantskamer in op de risico’s van crowdfunding en een daarop gebaseerde lening. Ook hiervoor is de accountant tuchtrechtelijk verantwoordelijk. De Accountantskamer oordeelde dat vanuit de op een accountant rustende zorgplicht voortvloeit dat hij de risico’s benoemt die zijn verbonden aan het aangaan van een overeenkomst van geldlening. Dit geldt te meer indien er borgstellingen worden afgegeven. Het verweer van de accountant dat ook op de adviseurs van Collin Crowdfund een zorgplicht rustte, maakt geen verschil. De accountant heeft bij advies dus een zelfstandige zorgplicht. Omdat de accountant niet voldoende heeft gewezen op de risico’s die zijn verbonden aan de overeenkomsten van geldlening en borgstelling, is sprake van schending van het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid.

Omdat de accountant geen specificaties van facturen verstrekte, handelt de accountant in strijd met het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid.

De ondernemer klaagt er ook over dat zij de eindverantwoordelijk accountant nooit heeft gesproken, ook niet bij het bespreken van de jaarrekening nadat er samenstellingsverklaringen waren afgegeven. De Accountantskamer oordeelt voor de jaarrekening van boekjaar 2015 dat deze een negatief vermogen laat zien, terwijl daarnaast sprake is van een krappe liquiditeit met een langlopende financiering vanuit privé en een relatief zwaar negatief resultaat. Dat betekent dat in het jaar 2015 voor de jaarrekening van de ondernemer sprake was van een significante aangelegenheid, namelijk het beoordelen van de continuïteit van de onderneming, mede in het licht van de tegenvallende resultaten in Duitsland en de zwaar drukkende financiering. In die specifieke situatie was er dan ook alle reden om de (concept) jaarrekening 2015 wel te bespreken door de betrokken tekenend accountant. Door de (concept) jaarrekening niet met de ondernemer te bespreken, heeft betrokkene gehandeld in strijd met het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid.

Er is tussen de accountant en de ondernemer nooit persoonlijk contact geweest. Ook dit sanctioneert de Accountantskamer als op zichzelf verwijtbaar feit.

Eigen verantwoordelijkheid accountant en berisping opgelegd

De Accountantskamer oordeelt dat de accountant op meerdere punten het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid heeft geschonden. De Accountantskamer hekelt het feit dat de accountant richting de ondernemer zich voor zijn verantwoordelijkheid heeft verscholen. De Accountantskamer vindt dit erg kwalijk omdat de accountant beleidsbepaler is binnen de accountantsorganisatie en uit dien hoofde een voorbeeldfunctie heeft binnen de organisatie. De accountant wordt berispt.

Financieel Recht Advocaten

Heeft u als ondernemer of investeerder schade geleden als gevolg van een onjuist advies of een onjuiste begeleiding van een accountant? Of verwijt u uw crowdfunding platform nalatigheid? Bent u zakelijk gezien overgekrediteerd? Neem vrijblijvend contact op met een van onze advocaten. Samen onderzoeken we de mogelijkheden om de accountant, boekhouder of het crowdfunding platform aansprakelijk te stellen tot het betalen van schadevergoeding. Onder omstandigheden kan het indienen van een tuchtklacht een goede eerste stap zijn. Klik hier voor contact of laat een terugbelnotitie achter.

Klik hier voor de volledige uitspraak van de Accountantskamer.

Wesley van Elven

Wij staan voor u klaar

  • Tegen financiële dienstverleners
  • 10+ jaar ervaring
  • Eerlijk en transparant
Neem contact op

Wij helpen u graag

  • Tegen financiële dienstverleners
  • 10+ jaar ervaring
  • Eerlijk en transparant