Uitspraak: In strijd gehandeld met bijzondere zorgplicht

De Rabobank moet voorlopig toestaan dat de coffeeshop geldbestellingen van maximaal € 50.000,- via derden plaatst. Dit is in strijd met het beleid van de bank, die stelt dat het vastgestelde limiet van € 8.000,- voor de opname van contante gelden overschreden wordt. Het beleid van de bank is naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar en in strijd met haar bijzondere zorgplicht. Ook in het kader van belangenafweging staan de belangen van de coffeeshop boven die van de bank.

Inleiding

Eigenaresse van een coffeeshop heeft vanaf 2018 een betaalrekening bij de Rabobank. De Rabobank heeft per 1 januari 2021 haar beleid gewijzigd, ten aanzien van het doen van contant opnames. Coffeeshophouders mogen vanaf dan maximaal € 8.000,- per maand aan contanten bij Rabobank opnemen. De beperking van de opnamelimiet baseert Rabobank op haar bevoegdheid in artikel 15 van hoofdstuk 7 Algemene Voorwaarden Rekening-courant 2020. Dat artikel geeft de Rabobank de bevoegdheid om bijzondere voorwaarden van toepassing te verklaren. Er wordt van de eigenaresse verwacht haar bedrijfsvoering aan te passen aan de nieuwe opnamelimiet.

Als gevolg van de invoering van de opnamelimiet is eigenaresse gebruik gaan maken van de diensten van een waarde transporteur. De dienst houdt in dat eigenaresse bij deze onderneming contant geld besteld. Het contante geld wordt dan op locatie afgeleverd.

Limiet bereikt

In de maand mei werd eigenaresse erop gewezen dat ze de opnamelimiet van de Rabobank had overschreden. Er werd aan de eigenaresse gevraagd om het bestedingsdoel nader toe te lichten. Contante opnames die gebruikt worden voor de inkoop van softdrugs, zijn volgens de Rabobank in strijd met haar beleid. Eigenaresse werd gewaarschuwd om te voldoen aan de contractuele voorwaarden. Als dit niet wordt gedaan kan dit gevolgen hebben voor de voortzetting van de klantrelatie.

Bodemprocedure

Eigenaresse heeft de Rabobank gedagvaard in een bodemprocedure. In die procedure vordert eigenaresse een verklaring voor recht dat het Rabobank niet geoorloofd is beperkingen aan de opnamelimiet te stellen evenals geldbestellingen via derden te verbieden. In de eerste plaats vordert eigenaresse dat zij onbeperkt, althans tot een bedrag van € 50.000,- per maand geldbestellingen mag plaatsen bij derden. Tevens vordert eigenaresse dat de betaalrekening gedeblokkeerd wordt.

De opleggingen van de Rabobank zou de bedrijfsvoering ernstig in gevaar brengen, omdat ze wordt afgesneden in de inkoop. Door de toename van het aantal betalingen met PIN worden er niet genoeg contanten genereert om de voorraad, die contant betaald moeten worden, te kunnen bekostigen. Met haar aangescherpte beleid sluit Rabobank eigenaresse categoraal uit, wat in strijd is met Europese Richtlijn 2015/849 en de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft).

Het door Rabobank ontleende argument dat de geldbestellingen bij derden ingaan tegen het door haar te voeren integriteitsbeleid (omdat de contanten worden aangewend voor illegale activiteiten) gaat niet op volgens eigenaresse. Rabobank kan in de gegeven omstandigheden geen gebruik maken van haar contractuele opzeggingsbevoegdheid, omdat zij daarmee handelt in strijd met de redelijkheid en billijkheid en de op haar rustende bijzondere zorgplicht.

Verweer

Rabobank heeft als verweer dat de geldbestellingen zorgen voor medewerking aan zaken die die haar integere bedrijfsvoering raken. De inkoop van softdrugs is immers strafbaar gesteld in de Opiumwet. Coffeeshops nemen de door hun klanten verrichte girale betalingen bij Rabobank op om zo grote betalingen aan de ‘achterdeur’ te kunnen doen. Rabobank vreest dat het ‘witte geld’ op deze wijze weer ‘zwart’ wordt gemaakt. Volgens de Rabobank is er geen sprake van uitsluitingsbeleid.

Zorgplicht

Naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter is dit verbod/deze beperking naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar. Rabobank handelt daarmee in strijd met de op haar rustende bijzondere zorgplicht. Ook een belangenafweging valt in het voordeel van eigenaresse uit, omdat ze voldoende aangetoond heeft spoedeisend belang te hebben. Haar bedrijfsvoering komt in ernstig gevaar door het verbod om geld bestellingen te plaatsen en de dreiging met de beëindiging van de klantrelatie.

De contractsvrijheid en wijzigingsbevoegdheid van de Rabobank is niet onbegrensd. De vrijheid van Rabobank wordt beperkt door de bijzondere zorgplicht die zij tegenover een rekeninghouder in acht moet nemen. De achtergrond van die bijzondere zorgplicht is gelegen in de positie die banken in het maatschappelijk verkeer vervullen. In het huidige digitale tijdperk is het hebben van een bankrekening noodzakelijk om aan het maatschappelijk verkeer te kunnen deelnemen. Zo accepteert bijvoorbeeld de Belastingdienst alleen girale betalingen van loonheffingen en vennootschapsbelasting.

Toezicht

Rabobank heeft geen overtuigende argumenten gegeven. Er wordt alleen gesteld dat zij op basis van haar integriteitsbeleid moet voorkomen dat rekeningen die bij haar worden aangehouden gebruikt worden om strafbare feiten te faciliteren. Het enkele feit dat eigenaresse een coffeeshop is en de inkoop van softdrugs (aan de achterdeur) volgens de Opiumwet illegaal is, kan voor Rabobank onvoldoende aanleiding zijn te veronderstellen dat zij daarmee een integriteitsrisico loopt. Deze veronderstelling berust op een te beperkte uitleg van het gedoogbeleid. Tevens zijn er geen andere concrete aanwijzing genoemd.

Daarbij komt dat eigenaresse, als gedoogde coffeeshop, onder streng overheidstoezicht van de Gemeente, de Politie en de Belastingdienst te staat. Tevens heeft eigenaresse geen antecedenten op haar naam en kan de Rabobank niet aantonen dat er eerdere voorvallen zijn geweest.

Beslissing

De voorzieningenrechter staat eigenaresse toe geldbestellingen bij derde-partijen te plaatsen en af te wikkelen tot een bedrag van € 50.000,00 per maand. Ook verbiedt de rechter dat de Rabobank ten aanzien van dergelijke transacties beperkende maatregelen (waaronder beëindiging van de bankrelatie) neemt of sancties van welke aard dan ook aan de eigenaresse op te leggen.

Klik hier voor de volledige uitspraak.

Financieel Recht Advocaten

Heeft u ook bank gerelateerde problemen? Kom dan in actie en neem vrijblijvend contact op met een van onze advocaten! Ons kantoor heeft ruime ervaring met het procederen tegen banken, tussenpersonen, financieel adviseurs, hypotheekadviseurs, beleggingsadviseurs alsmede vermogensbeheerders.

Jamiro van de Wiel

Wij staan voor u klaar

  • Tegen financiële dienstverleners
  • 10+ jaar ervaring
  • Eerlijk en transparant
Neem contact op

Wij helpen u graag

  • Tegen financiële dienstverleners
  • 10+ jaar ervaring
  • Eerlijk en transparant