Van Lanschot bankiers heeft haar vorderingen van A en T overgedragen aan Promontoria. Het overdragen van de vorderingen worden in een notariële akte van contractsoverneming en cessie vastgelegd. Op enig moment is niet voldaan aan de afbetalingsverplichtingen. Daarom heeft Promontoria de kredieten van A opgezegd. A is het niets eens met deze opzegging en besluit Promontoria te sommeren voor een bedrag van meer dan 1,7 miljoen euro.
Vordering
A vordert dat in conventie de cessie en contractsoverneming nietig worden verklaard, subsidiair de cessie en contractsoverneming te vernietigen en meer subsidiair een verklaring voor recht dat de cessie en contractsoverneming onrechtmatig zijn.
In reconventie heeft Promontoria gevorderd voor recht te verklaren dat A en T in verzuim waren, dat zij de kredietrelatie mocht opzeggen en het openstaande bedrag mocht opeisen, dar de cessie rechtsgeldig is en daarom gerechtigd is tot uitwinning van zekerheden. Ook wordt een veroordeling gevorderd dat A en T hoofdelijk aan de betaling van 1.822.247,92 euro moeten voldoen.
Prejudiciële vragen aan de Hoge Raad
De rechtbank heeft een vraag gesteld over de overdraagbaarheid van het vorderingsrecht. De Hoge Raad heeft de volgende antwoorden gegeven:
De aard van een vorderingsrecht van een bank op een cliënt voortvloeiend uit een overeenkomst van geldlening verzet zich er niet tegen dat dit vorderingsrecht door een bank aan een niet-bank wordt overgedragen;
De zorgplichten die een bank jegens haar cliënt heeft, komen door cessie niet als zodanig op de niet-bank komen te rusten, met dien verstande dat redelijkheid en billijkheid kunnen meebrengen dat op de niet-bank een eigen zorgplicht rust, die in voorkomend geval kan inhouden dat de zij zich jegens de leningnemer op dezelfde wijze moet gedragen als kan worden gevergd van een redelijk handelende bank;
Voor het antwoord op de eerste prejudiciële vraag is niet relevant of en, zo ja, in hoeverre de cliënt de overeenkomst is nagekomen en of de bank de bankrelatie heeft opgezegd. Dit een en ander geldt ongeacht of de cliënt een consument is. Ook het antwoord op de tweede prejudiciële vraag wordt niet anders indien de cliënt de overeenkomst van geldlening niet of niet volledig is nagekomen of de bank de bankrelatie heeft opgezegd.
Oordeel van de rechtbank
De Hoge Raad heeft de prejudiciële vragen over de overdraagbaarheid van vorderingen en het in acht nemen van de zorgplicht uitgelaten. De rechtbank gaat over tot verdere beoordeling van het geschil tussen partijen. Aan de hand van de antwoorden die de Hoge Raad heeft gegeven, staat vast dat de cessie rechtsgeldig heeft plaatsgevonden. Volgens A & T heeft Promontoria een wanprestatie dan wel onrechtmatige daad begaan, omdat de zorgplicht zou zijn geschonden.
De rechtbank kijkt eerst of Promontoria een zorgplicht heeft. Van een niet-bank kan worden gevergd dat zij haar gedrag mede laat bepalen door de gerechtvaardigde belangen van de leningnemer. Het krediet kan worden opgezegd en de zekerheden kunnen worden uitgewonnen op het moment dat er redelijkerwijs geen verwachting meer is dat de leningnemer binnen een redelijke termijn aan haar verplichting kan voldoen. Er vindt een belangenafweging plaats. In dit geval was A & T al in gebreke op het moment dat Promontoria de schuldeiser werd. Geruime tijd hadden A & T de kans om de achterstanden in te lopen. Meermaals is gewezen op de maatregelen indien zij de achterstanden niet zouden inlopen. De achterstanden zijn alleen maar meer opgelopen.
Er is tevens gesproken over herfinanciering, maar er is niet gebleken dat hiervoor een andere financier is gevonden. Ook is niet gebleken van een perspectief dat binnen redelijke termijn aan de verplichtingen zou worden voldaan. Promontoria mocht daarom gebruikmaken van haar bevoegdheid tot opzegging van het krediet. Niet kan worden gesteld dat dit handelen onaanvaardbaar is en daarom de zorgplicht is geschonden.
De rechtbank komt tot het oordeel dat de cessie rechtsgeldig is. Promontoria heeft haar zorgplicht niet geschonden. Daarom worden de vorderingen in reconventie afgewezen en de vorderingen in conventie toegewezen.
