Bedrijf X is een onderwijsinstelling die een nieuw project wil financieren. Zij heeft reeds drie renteswaps afgesloten bij Rabobank en benadert de bank alvast voor het afsluiten van een nieuwe uitgestelde renteswap. Na gesprekken met de bank wordt vooruitlopend op de financiering al een overeenkomst gesloten voor een uitgestelde renteswap van €5 miljoen met een looptijd van 30 jaar. Enige tijd later blijkt dat de gemeente, die het project mede zou financieren, zich heeft teruggetrokken. Dit leidt er toe dat het project niet doorgaat.
In de tussentijd is door Rabobank al wel een andere financiering verstrekt voor een ander project. Dit betreft een lening van €2,5 miljoen. De vierde renteswap wordt aan deze lening gekoppeld.
Door het terugtrekken van de gemeente ontstaat een situatie waarin bedrijf X te veel risico heeft afgedekt. Na gesprekken over de situatie met Rabobank worden de vier bestaande renteswap overeenkomsten beëindigd en wordt een nieuwe renteswap overeengekomen. Deze renteswap had een omvang van bijna €10 miljoen met een rente van 4,8%.
In 2015 dient bedrijf X een klacht in bij Rabobank. De rentelasten als gevolg van de nieuwe renteswap blijken te hoog te zijn. In 2017 acht de bank de klacht gegrond en biedt X een bedrag van €528.000 aan. Bedrijf X vindt dit bedrag te laag en stapt naar de rechter. X verkeert inmiddels in liquidatie en heeft haar onderwijstaken beëindigd.
Onderwijsinstelling stelt dat bank haar zorgplicht heeft geschonden
Bij de rechter vordert bedrijf X dat Rabobank alle schade voor haar rekening neemt. Aan deze stelling legt zij ten grondslag dat Rabobank haar bijzondere zorgplicht heeft geschonden. Rabobank heeft een renteswap van 30 jaar geadviseerd zonder dat daar een financiering tegenover stond. De bank had dit niet mogen doen omdat zij wist dat X voor de doorgang van het project afhankelijk was van de gemeente. Daarnaast was de bank op de hoogte van het beleid van X dat het afsluiten van een uitgestelde renteswap niet toeliet. Als laatste voert X aan dat Rabobank haar niet heeft gewezen op een voorziene stijging van de rente.
Geen sprake van een professionele partij
Voor de rechter verweert Rabobank zich en stelt dat zij geen bijzondere zorgplicht had jegens bedrijf X. De bank is van mening dat X gezien kan worden als een partij die kan worden aangemerkt als een professionele partij.
Bedrijf X kan, anders dan Rabobank betoogt, niet worden aangemerkt als een partij die voldoende kennis in huis heeft. De rechter merkt op dat X een onderwijsinstelling is en geen commerciële marktpartij. Het feit dat X al drie renteswap overeenkomsten had wil niet zeggen dat zij de gevolgen van de risico’s voldoende overzag. Rabobank had indringend moeten waarschuwen over de specifieke risico’s en het feit dat voor de renteswap ook betaald moest worden indien daar geen financiering tegenover stond. Uit de door Rabobank verstrekte brochure en informatiedocumenten blijkt niet dat voor dit laatste is gewaarschuwd.
Bank heeft een zorgplicht wanneer het gaat om een complex financieel product
De rechter overweegt dat het in deze situatie gaat om een renteswap die is afgesloten om het renterisico van een toekomstige financiering van €5 miljoen af te dekken. De renteswap en de financiering zijn twee losse overeenkomsten die in dit geval niet los van elkaar gezien kunnen worden. Het gaat daarmee dus om een complex financieel product. Wanneer sprake is van een complex financieel product heeft de bank een bijzondere zorgplicht om te waarschuwen voor de specifieke risico’s die het product met zich meebrengt. In dit geval kon de omstandigheid dat de gemeente terug zou treden waardoor de financiering overbodig werd, gezien worden als een specifiek risico. Daar komt bij dat door de rentestand op de kapitaalmarkt de renteswap een negatieve waarde had. Ook dit valt naar het oordeel van de rechter aan te merken als een specifiek risico. De op Rabobank rustende zorgplicht brengt mee dat zij bedrijf X voldoende begrijpelijk op deze specifieke risico’s had moeten wijzen.
Waarschuwingen Rabobank waren onvoldoende
Nu Rabobank bedrijf X bij het afsluiten van de renteswap van €5 miljoen in 2008, onvoldoende indringend heeft gewaarschuwd voor de specifieke risico’s is de rechter van oordeel dat de bank haar bijzondere zorgplicht jegens X heeft geschonden. Dit heeft als gevolg dat Rabobank moet opdraaien voor de schade. De rechter verwijst voor de vaststelling van de hoogte van de schade de partijen naar de schadestaatprocedure.
Klik hier voor de volledige uitspraak van de Rechtbank Amsterdam.
Financieel Recht Advocaten
Heeft u een renteswap en zoekt u hulp of bijstand, bijvoorbeeld om op een gelijk niveau met de bank in gesprek te raken of om te weten te komen of u aanspraak kunt maken op een schadevergoeding, neem dan hier vrijblijvend contact met ons op.
