Vermogensbeheerder is verantwoordelijk voor juist en volledig risicoprofiel bij pensioendoelstelling [Eigen zaak]

De Geschillencommissie Hoger Beroep van het Kifid heeft een klacht van één van onze cliënten gegrond verklaard. De betreffende cliënt was gepensioneerd. In het verleden had de betreffende cliënt grote verliezen geleden op de beurs. Om te voorkomen dat zijn hele pensioenvermogen zou verdampen heeft hij aan de vermogensbeheerder te kennen gegeven dat hij defensief wilde beleggen. Uit het door de vermogensbeheerder opgestelde risicoprofiel bleek dat dat ook nodig was. Aan het einde van het intakeformulier heeft de cliënt evenwel aangegeven dat hij een meer risicovolle invulling van zijn risicoprofiel wenste.

Vermogensbeheerder mag niet zonder meer uitvoer geven aan de wens van de klant

Vervolgens is de vermogensbeheerder, die op de hoogte was van de pensioendoelstelling, op basis van die wens overgegaan tot een neutraal beheer van de portefeuille. De Commissie van Beroep van het Kifid oordeelde dat de vermogensbeheerder daardoor een fout heeft gemaakt. Indien de vermogensbeheerder constateert dat de wens van de klant niet strookt met dat wat de klant nodig heeft dan mag de vermogensbeheerder niet zonder meer uitvoering geven aan die wens.

De Commissie van Beroep van het Kifid stelde vast dat er tegenstrijdigheden zaten in het door de vermogensbeheerder opgestelde multiple choice profiel. Die tegenstrijdigheden noopten er ook toe dat er niet tot een neutrale invulling van de portefeuille kon worden overgegaan.

Ofschoon dit niet in de uitspraak tot uitdrukking komt is het hanteren van multiple choice risicoprofielen met puntensysteem geen goede manier om de risicotolerantie en de risicobereidheid van de cliënt vast te stellen. Het bezwaar tegen een dergelijke wijze van profileren is dat niet duidelijk is of de vraag door de client goed begrepen is en of de cliënt in kwestie niet liever een ander antwoord had gegeven dan één van de gegeven keuzemogelijkheden. Daarnaast is het nooit duidelijk hoe de antwoorden worden gewogen. Indien het antwoord op alle vragen even zwaar wordt gewogen dan wordt er onvoldoende rekening gehouden met de specifieke omstandigheden van de betreffende cliënt. In die gevallen wordt de cliënt kennelijk als een soort ‘maatman’ behandeld voor wie alle antwoorden op alle vragen even zwaar wegen.

Vanuit het perspectief van de zorgplicht dient de focus van de vermogensbeheerder niet te liggen bij de invulling en het beheer van de portefeuille

Door het hanteren van deze maatmantoets wordt er geen invulling gegeven aan de publiekrechtelijke zorgplicht zoals die volgt uit de Wet op het financieel toezicht. Die schrijft voor dat risicobereidheid en risicotolerantie in samenhang met de beleggingsdoelstelling van iedere klant moet worden vastgesteld. Dat betekent dat er niet met een algemeen op de gemiddelde consument toegesneden wegingsschema van de multiple choice antwoorden gewerkt kan worden. In sommige gevallen – bijvoorbeeld in het kader van de beleggingsdoelstelling pensioenvoorziening – zal er meer gewicht toegekend moeten worden aan het antwoord op een vraag dan bij een andere beleggingsdoelstelling. Het beheren van vermogens is dus maatwerk. Te veel vermogensbeheerders leggen de focus van hun werkzaamheden nog bij het technische aspect van het beleggen en het laten renderen van de portefeuille. Vanuit het perspectief van de zorgplicht dient de focus niet te liggen bij de invulling en het beheer van de portefeuille, maar is het vaststellen en permanent monitoren van de noden en de wensen van de klant het vertrekpunt van iedere financiële dienst die de vermogensbeheerder verleent.

Financieel recht advocaten

Heeft u ook een vraag over de zorgplicht van vermogensbeheerders? Neem dan hier contact met ons op.

De uitspraak is in de media gepubliceerd en becommentarieerd. U vindt een artikel op AMweb alsook in het Financiële Dagblad.