Hap Foods handelt zowel nationaal als internationaal in levensmiddelen, waaronder vlees, gevogelte en vis. Sinds haar oprichting in 1990 bankiert zij bij ING. Het gaat om een rentevaste lening en een rekening-courantkrediet. Op de overeenkomst tussen partijen zijn de Algemene Bankvoorwaarden 2017 (hierna: ABV) van toepassing verklaard.
ING besluit eind 2017 vragen te stellen aan Hap Foods. De vragen betreffen bepaalde transacties aan Hap Foods door een Afrikaans bedrijf met een ander bedrijfsmodel. Het betreft hier contante betalingen waarvan de herkomst onduidelijk is. Tevens gaan de vragen over betalingen door Hap Foods aan natuurlijke personen. ING besluit, nadat Hap Foods de vragen per e-mail heeft beantwoord, nader onderzoek in te stellen gericht op betalingen na januari 2018.
Uit de bevindingen van het onderzoekt blijkt dat sprake is van ongewenste activiteiten op de rekeningen van Haps Foods. Het gaat om transacties aan natuurlijke personen die niet te verifiëren zijn en/of de transactie niet direct te koppelen is aan de doelstellingen. Daarom besluit ING op 25 maart 2019 de relatie te beëindigen met ingang van 1 juli 2019. Hap Foods maakt bezwaar. Het eindigen van de bankrelatie heeft ING uitgesteld tot 1 september 2019.
Hap Foods kan geen andere bank vinden
Hap Foods vordert dat de rekening wordt aangehouden, omdat geen sprake zou zijn van goede gronden en strijdigheid met de redelijkheid en billijkheid. Daarbij zou ING onvoldoende rekening houden met de belangen van Hap Foods. Een van de belangen is om betalingen te kunnen doen en ontvangen. Tevens kan Hap Foods tot zover geen ander bank vinden. Of de bank tot beëindiging van de kredietrelatie mag overgaan, moet worden beoordeeld aan de hand van de maatstaf van de redelijkheid en billijkheid (artikel 6:248 lid 2 BW).
ING heeft goede gronden om over te gaan op beëindiging van de bankrelatie
De voorzieningenrechter besluit de vorderingen van Hap Foods af te wijzen. ING heeft verplichtingen op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (hierna: Wwft). De voorzieningenrechter is van mening dat in dit geval sprake is van een dergelijk risico. ING heeft op goede gronden de bankrelatie beëindigd. Dat Hap Foods niet bij een andere bank terecht kan is niet aannemelijk, nu hier onvoldoende moeite voor is gedaan.
Bank heeft de zorgplicht een belangenafweging te maken en de mogelijkheid gebruik te maken van de ruime opzeggingsbevoegdheid
De bank heeft de zorgplicht om een belangenafweging (artikel 2 ABV) te maken of gebruik kan worden gemaakt van de ruime opzeggingsbevoegdheid (artikel 35 ABV). Dit houdt in dat geen verzuim in de nakoming van een verplichting noodzakelijk wordt geacht. Bij de belangenafweging wordt onder andere gekeken naar de opzeggingsbevoegdheid, de inhoud van de overeenkomst en de relevante omstandigheden van het geval. Het hof maakt een duidelijk onderscheid tussen enerzijds de belangen van het verplicht beëindigen wegens een onacceptabel risico op witwassen of terrorismefinanciering en anderzijds het belang van beëindiging om andere redenen.
Oordeel gerechtshof Amsterdam
Het hof besluit dat ING onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt dat in de gegeven omstandigheden sprake is van een onacceptabel risico (artikel 5 lid 3 Wwft). Het onacceptabele risico op witwassen of terrorismefinanciering is onvoldoende aannemelijk gemaakt. Naar maatstaven van de redelijkheid en billijkheid mag ING gebruik maken van haar ruime contractuele opzeggingsrecht op grond van artikel 35 Algemene bankvoorwaarden 2017.
De mogelijkheid bestaat om te beëindigen om andere redenen, tenzij dit naar de maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Dit heeft Hap Foods onvoldoende aannemelijk gemaakt. Zij stelt dat ING het vertrouwen had gewekt dat de bankrelatie niet zou worden beëindigd. De voorzieningenrechter heeft geoordeeld dat hiervan geen sprake is. Tevens stelt Hap Foods zich op het standpunt dat ING minder zwaar had kunnen optreden nu zij medewerking heeft verleend aan het beantwoorden van de vragen. Hap Foods heeft onvoldoende aannemelijk gemaakt dat de bedrijfsvoering zodanig is aangepast en daarmee het oneigenlijk gebruik wordt voorkomen.
ING moet bankrelatie kunnen beëindigen bij geen vertrouwen in wederpartij
ING moet een bankrelatie kunnen beëindigen wanneer de bank geen vertrouwen meer heeft in de wederpartij, ondanks de gevolgen van opzegging voor Hap Foods ernstig zijn. Het niet vinden van een nieuwe bank zou kunnen betekenen dat de organisatie niet meer kan bestaan en men dus zijn baan verliest. ING moet volgens het hof in overweging nemen om de relatie met Hap Foods nog aan te houden tot en met uiterlijk 31 december 2019, zodat Hap Foods de tijd heeft om een andere bank kan vinden. Het hof betwist namelijk of het vinden van een andere bank helemaal is uitgesloten.
Mocht u te maken hebben met (dreigende) opzegging van de kredietrelatie door uw bank op grond van de Wft- en/of Wwft, neem dan contact met ons op. Wij hebben ruime ervaring met het procederen tegen banken, verzekeraars en vermogensbeheerders alsmede tussenpersonen en/of financieel adviseurs.
