Amstelstaete controleert de door een tussenpersoon verstrekte inkomensgegevens niet en schendt zorgplicht
Financieel Recht Advocaten > Uitspraken > Amstelstaete controleert de door een tussenpersoon verstrekte inkomensgegevens niet en schendt zorgplicht
Amstelstaete verstrekt hypothecaire geldleningen via tussenpersonen. In 2006 hebben meneer en mevrouw A contact opgenomen met S&L Star B.V. voor advies over het oversluiten van hun hypothecaire geldlening. Meneer en mevrouw A hadden een hypothecaire geldlening. De restant hoofdsom bedroeg nog € 193.000,-. De executiewaarde van hun woning was € 380.000,-. Meneer en mevrouw A hebben aan S&L Star medegedeeld dat zij lagere maandlasten wensten. Daarnaast wilde zij een deel van de hypothecaire geldlening gebruiken voor de aanschaf van een tweedehands auto en caravan.
Tussenpersoon gebruikt verkeerde inkomensgegevens voor aanvraag hypotheek
S&L Star heeft vervolgens een aanvraag ingediend bij Zwitserleven, de gevolmachtigde van Amstelstaete. Bij de aanvraag zat een ondertekende inkomensverklaring waarin was opgenomen dat meneer A een jaarlijks inkomen had van € 43.176,- en mevrouw A van € 27.500,-. Er werd door S&L Star verzocht om een “90% self certified” geldlening. In werkelijkheid bedroeg het inkomen van meneer A € 40.176,-. Dit inkomen bestond uit een WAO-uitkering en een arbeidsongeschiktheidsrente. Meneer V zou op 17 maart 2007 met pensioen gaan. Op dat moment zou zijn inkomen terugvallen naar € 28.123,-. Mevrouw V had in werkelijkheid in het geheel geen inkomen.
Amstelstaete heeft op 20 november 2006 een offerte gedaan aan meneer en mevrouw A voor een hypothecaire geldlening van € 342.000,-. De maandelijkse lasten bedroegen € 1.496,25. Een gedeelte van het door de lening verkregen bedrag is op advies van S&L Star gestort in een beleggingsfonds, te weten Falcinvest Specialist Finance Fund. Door middel van maandelijkse onttrekkingen aan de belegging zouden de maandelijkse lasten worden voldaan. De onttrekkingen aan het beleggingsdepot zijn door Falcinvest per 1 oktober 2008 echter stopgezet waardoor de maandelijkse verplichtingen niet meer voldaan konden worden. S&L Star is uiteindelijk eind 2013 failliet verklaard. De woning van meneer en mevrouw A is in mei 2015 voor € 265.000,- verkocht waardoor de restantvordering € 120.006,- bedroeg.
Consumenten vorderen schadevergoeding wegens zorgplichtschending door Amstelstaete
Meneer en mevrouw A zijn vervolgens een procedure gestart. Daarbij vorderen zij een verklaring voor recht dat Amstelstaete haar zorgplicht heeft geschonden. Daarnaast vorderen zij een schadevergoeding van Amstelstaete voor de schade die zij hebben geleden door de zorgplichtschending. De rechtbank heeft geoordeeld dat Amstelstaete in strijd met haar zorgplicht heeft gehandeld en wijst de vorderingen toe.
Het gerechtshof stelt als eerste dat op Amstelstaete als bank een bijzondere zorgplicht rust. Op grond van deze zorgplicht diende Amstelstaete voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst in te winnen over de inkomens- en vermogenspositie van meneer A om overkreditering te voorkomen. Als uit dit onderzoek zou blijken dat hij de lasten niet uit zijn inkomen kon voldoen diende Amstelstaete na te gaan of hij de lasten uit andere middelen kon voldoen (zoals beleggingen). De zorgplicht van Amstelstaete brengt verder mee dat zij meneer en mevrouw A over de resultaten van haar onderzoek diende te informeren. De Hoge Raad stelt dat vast staat dat Amstelstaete zelf geen onderzoek heeft verricht naar de financiële positie van meneer V. Zij is afgegaan op de door S&L Star aangeleverde gegevens. Amstelstaete heeft daardoor niet voldaan aan de op haar rustende zorgplicht.
Amstelstaete heeft de stelling van meneer V dat geen lening kon worden verleend als was uitgegaan van zijn pensioeninkomen niet weersproken. Daarbij komt dat door het feit dat Amstelstaete geen onderzoek heeft verricht zij de uitkomst ook niet kon delen met meneer V. Ook op dit punt heeft Amstelstaete in strijd gehandeld met de op haar rustende zorgplicht. Amstelstaete heeft vervolgens beroep in cassatie ingesteld bij de Hoge Raad.
Hoge Raad: maatschappelijke functie van banken brengt een bijzondere zorgplicht met zich mee
Ook volgens de Hoge Raad brengt de maatschappelijke functie van banken een bijzondere zorgplicht met zich mee. Hoever deze zorgplicht reikt hangt af van de omstandigheden van het geval. In 2006 moet het voor banken volgens de Hoge Raad ook al duidelijk zijn geweest dat consumenten door onverantwoorde kredietverstrekking in ernstige financiële problemen konden komen. De Hoge Raad oordeelt, net zoals het gerechtshof, dat de bijzondere zorgplicht van de bank meebracht dat zij voor het sluiten van de overeenkomst inlichtingen in diende te winnen over de inkomens- en vermogenspositie om zo overkreditering te voorkomen.
Deze bijzondere zorgplicht rust niet alleen op banken, maar ook op andere professionele kredietverstrekkers. Het feit dat een consument wordt bijgestaan door een tussenpersoon veranderd volgens de Hoge Raad niets aan de zorgplicht die rust op een bank of andere kredietverstrekker. De kredietverstrekker mag in geen enkel geval zonder meer afgaan op de inlichten die (door een tussenpersoon) worden verschaft over de inkomens- en vermogenspositie van een kredietnemer. De Hoge Raad oordeelt in deze zaak dat Amstelstaete niet heeft voldaan aan de op haar zelfstandig rustende onderzoeksplicht. Amstelstaete heeft de door de tussenpersoon aangeleverde gegevens niet geverifieerd. De Hoge Raad verwerpt daarom het beroep van Amstelstaete.
Klik hier voor de volledige uitspraak van de Hoge Raad.
Financieel recht advocaten Heeft u het vermoeden dat u schade heeft geleden als gevolg van een zorgplichtschending door uw bank of een andere kredietverstrekker? Neem dan hier vrijblijvend contact op met een van onze advocaten. Ons kantoor heeft ruime ervaring met het procederen tegen banken, tussenpersonen, financieel adviseurs, hypotheekadviseurs, beleggingsadviseurs alsmede vermogensbeheerders.
