Overkreditering algemeen
Op 1 januari 2006 is artikel 51 Wfd in werking getreden om overkreditering door banken te voorkomen. Op 1 januari 2007 is dit artikel opgevolgd door artikel 4:34 Wft. Artikel 4:34 lid 1 Wft luidt thans als volgt:
Voor de totstandkoming van een overeenkomst inzake krediet, of een belangrijke verhoging van de kredietlimiet, dan wel de som van de bedragen die op grond van een bestaande overeenkomst inzake krediet aan de consument ter beschikking zijn gesteld, wint een aanbieder van krediet in het belang van de consument informatie in over diens financiële positie en beoordeelt hij, ter voorkoming van overkreditering van de consument, of het aangaan van de overeenkomst onderscheidenlijk de belangrijke verhoging verantwoord is.
Artikel 4:34 Wft betreft een open norm. De open norm wordt verder ingevuld door het Besluit Gedragstoezicht financiele ondernemingen (BGfo) en door de Gedragscode Hypothecaire Financieringen en Gedragscode Consumptief Krediet.
Als het gaat om kredieten en hypothecaire financieringen vóór 2006 en 2007 stellen banken in overkrediteringszaken zich vaak op het standpunt dat zij niet aansprakelijk zijn voor overkreditering omdat er op dat moment geen wetgeving was en de bank (dus) ook geen wetgeving heeft overtreden.
Dat standpunt kan onzes inziens niet slagen. De Hoge Raad heeft vrij ecent, op 16 juni 2017, een belangrijk arrest gewezen als het gaat om gevallen van overkreditering die hebben plaatsgevonden voordat er specifieke regelgeving voor handen was op dat punt.
Hoge Raad: Ook als het ging om de periode 1999-2003 had de bank een onderzoeksplicht om overkreditering te voorkomen
De Hoge Raad overweegt dat de bijzondere zorgplicht van de bank ook in 1999-2003, de periode voordat er specifieke regelgeving omtrent dit onderwerp bestond, een onderzoeksplicht met zich meebracht voor banken. Deze ongeschreven onderzoeksplicht hield in dat banken voor het sluiten van een overeenkomst tot hypothecair krediet eerst inlichtingen moesten inwinnen over de inkomens- en vermogenspositie van cliënten. De resultaten van dit onderzoek diende de bank mede te delen aan de consument zodat deze kan beoordelen of de verplichtingen uit de kredietovereenkomst nagekomen kunnen worden:
“[…] bracht de bijzondere zorgplicht van de bank, ook in de periode 1999-2003, mee dat zij voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst tot hypothecair krediet met een consument inlichtingen diende in te winnen over diens inkomens- en vermogenspositie teneinde overkreditering van de consument te voorkomen. Dat deze verplichting pas nadien in regelgeving is vastgelegd, laat onverlet dat de norm al voordien tot ontwikkeling was gekomen. De vastlegging in geschreven recht vormde veeleer de bevestiging daarvan.”
Banken hoeven op basis van de bijzondere zorgplicht geen cliënten te weigeren.
Hieruit blijkt dat het voor banken ook in de periode 1999-2003 duidelijk moet zijn geweest dat de normen omtrent de bijzondere zorgplicht al in ontwikkeling waren en daarom bindend voor de bank zouden zijn. Indien uit de onderzoeksplicht blijkt dat een kredietverstrekking voor een cliënt (mogelijk) niet verantwoord is”, dient de bank daarop te wijzen en de cliënt te waarschuwen. Banken hoeven cliënten niet te weigeren als ze ondanks de waarschuwing toch een hypothecaire geldlening aan willen gaan.
Klik hier voor de volledige uitspraak van de Hoge Raad.
Financieel Recht Advocaten
Heeft u ook een geschil met uw bank over haar wettelijke zorgplicht? En leidt u als gevolg daarvan schade, of dreigt u schade te gaan lijden? Neem dan hier vrijblijvend contact op met een van onze advocaten. Ons kantoor heeft ruime ervaring met het procederen tegen banken, tussenpersonen, financieel adviseurs, hypotheekadviseurs, beleggingsadviseurs alsmede vermogensbeheerders.
Zie ook vergelijkbare uitspraken:
- Adviseur heeft wettelijke nazorgplicht, ook zonder een nazorgabonnement;
- Man moet bijna 1,2 miljoen betalen aan ING door niet nakomen aflossingsverplichting;
Wij staan voor u klaar
- Tegen financiële dienstverleners
- 20+ jaar ervaring
- Eerlijk en transparant