De afschaffing van de melkquotum in 2015 leverde problemen op. Veel veehouders hadden nieuwe stallen gebouwd. Deze stonden echter nog niet vol. Vervolgens werd het systeem van fosfaatrechten in Nederland ingevoerd. Zij kregen rechten om mest te produceren op basis van het aantal koeien in de stal.
Deze rechten golden niet meer voor andere dieren waarvoor ze een vergunning hadden, zoals runderen. Boeren mochten minder dieren houden dan bij aanvang van hun investering was begroot. Dit resulteerde in een leeg deel van de stallen. Dit leverde veel financiële problemen op.
In 2013, 2014 en 2015 werden de nieuwe stallen gebouwd. Volgens de boeren wist Rabobank dat strengere uitstootregels in het vooruitzicht lagen. De bank heeft de boeren niet getemperd in hun verwachtingen. Zij hebben deze juist aangemoedigd. De bank had nooit enorme hypotheken mogen verstrekken voor de nieuwbouw van de stallen.
Dat de bank wist van de veranderingen rondom fosfaat blijkt uit een deskundigenbijeenkomst. Iedereen wist dat de verwerking van mest problemen zou opleveren.
De bank geeft aan alleen een zorgplicht te hebben voor particuliere klanten. Daar worden de risico’s van het aangaan van een lening goed uitgelegd. Een melkveehouderij is een onderneming en een (zakelijke) professionele partij. Van onderneming wordt verwacht dat zij zelf een juiste inschatting kunnen maken.
Aanvragen worden beoordeeld aan de hand van de actuele liquiditeits- en investeringsruimte van de betreffende ondernemer. De ondernemer bepaalt uiteindelijk zelf of hij de investeringsruimte wil benutten. Dit behoort bij het risico van ondernemen. Het gaat in totaal om ongeveer 800 boeren. Daarnaast was te voorzien dat een ongeremde groei van melkvee in Nederland tot problemen zou kunnen leiden.
De advocaat van 12 melkveehouders heeft aangekondigd Rabobank te dagvaarden. Veehouders zijn uitgegaan van de expertise van adviseurs. De veehouders eisen zo’n 100.000 tot enkele miljoenen euro’s schadevergoeding per geval.
