ING en ABN Amro hebben een schikking getroffen met het OM over verdenkingen dat ze hun klantendossiers niet hadden opgeschoond. Dit schokte de financiële sector. Een “positieve kettingreactie”, aldus de internationale toezichthouder FATF.
Te soft beleid
Het Nederlandse rechtssysteem is te soft voor partijen die zich schuldig maken aan witwassen. Zelfs in de meest ernstige en complexe gevallen zijn boetes voor witwassen geen afschrikmiddel, oordeelt de internationale toezichthouder in een gepubliceerde evaluatie.
De organisatie, een samenwerkingsverband van meer dan 200 landen die zich inzetten om het witwassen van geld te bestrijden, zegt dat er nog steeds kwetsbaarheden zijn in het systeem, waaronder enkele financiële dienstverleners.
Sancties tegen witwassen zijn volgens de organisatie niet alleen mild voor criminelen en fraudeurs. Zelfs banken die hun klantendossiers al jaren niet op orde hebben, kwamen er makkelijk mee weg. De recente schikkingen van ABN Amro en ING van vele honderden miljoenen euro’s waren anders en hebben de hele sector wakker geschud. Het is een “positieve kettingreactie”, volgens de FATF, waarbij wordt opgemerkt dat regelgevers nog steeds te afhankelijk zijn van informele sancties en waarschuwingen.
Achterstanden wegwerken
Banken die hun klanten onvoldoende controleren op de stroom van criminele gelden, hebben veel werk te verzetten en hebben de afgelopen jaren tienduizenden analisten ingehuurd om achterstanden op te lossen. Het proces is traag en omslachtig. De kosten lopen in de miljarden. Rabobank maakte onlangs bekend verlenging aan te vragen bij De Nederlandsche Bank. Ze vreest dat ze de door de toezichthouders gestelde deadline van 2023 niet zal halen.
De FATF is over het algemeen positief over het Nederlandse witwasbeleid. De samenwerking tussen autoriteiten is goed, internationaal uitstekend en geroemd om het terugnamebeleid van de Plukze-wetgeving waarmee met crimineel geld verkregen producten, vervoermiddelen en vastgoed kunnen worden afgenomen.
Er is ook kritiek. De inspanningen van tussenpersonen zoals advocaten, notarissen en makelaars vallen tegen. Deze groepen rapporteren te weinig verdachte transacties. Ook onderzoeken naar de uiteindelijke eigenaar of uiteindelijke begunstigde (UBO) worden opgeschort. De dienstverlener groep kreeg in een eerdere beoordeling ook kritiek van de Nederlandse financiële opsporingsdienst FIU.
Kritiek
Volgens de FATF moet Nederland zich nog meer inzetten om te voorkomen dat rechtspersonen worden misbruikt voor criminele doeleinden. Het grote aantal brievenbusfirma’s is een van de zorgen. ‘Instellingen moeten veel meer stappen zetten om vast te stellen wie de uiteindelijke begunstigden zijn.’ Er ligt een taak voor de Kamer van Koophandel, die door een stuwmeer aan aanmeldingen voor het ubo register te maken heeft met grote achterstanden in zijn administratie.
Het gebrek aan toezicht op stichtingen en verenigingen is ook bekritiseerd. Die kunnen volgens de onderzoekers worden gebruikt om terrorisme te financieren, maar vallen alleen onder zelfregulering, zoals het keurmerk van het CBF. In het rapport wordt opgemerkt dat er slechts enkele veroordelingen zijn van dergelijke organisaties.
De onderzoekers willen dat er meer middelen uitgetrokken worden voor de opsporing van zaken zoals ondergronds bankieren, betalingsdiensten zonder vergunning en illegale trustdiensten. Volgens de onderzoekers is een stevige aanpak nodig omdat in Nederland veel drugshandel is, wat het risico op foute geldstromen vergroot.
Financieel Recht Advocaten
Wilt u advies over of begeleiding bij conflicten over het cliëntenonderzoek van banken en de registratie van persoonsgegevens in de Gebeurtenissenadministratie, het IVR, het Incidentenregister en het EVR? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.
