Vernietiging van garantstelling na geregistreerd partnerschap: hoe borg u echt veilig?

Op 9 april 2025 deed de Rechtbank Rotterdam uitspraak in een geschil over terugbetalingsverplichtingen uit een leningsovereenkomst waarbij meerdere partijen zich garant of borg hadden gesteld. De zaak draaide om een schuld van ruim 70.000 euro, waarvoor onder anderen een bestuurder zich persoonlijk garant had gesteld. Cruciaal was dat zijn geregistreerd partner deze garantstelling later vernietigde op basis van artikel 1:89 BW. Daardoor viel de vordering tegen hem weg, ondanks dat hij eerder akkoord had gegeven. Deze uitspraak is belangrijk voor ondernemers, bestuurders en hun partners die zich bewust moeten zijn van de juridische reikwijdte én risico’s van persoonlijke garantstellingen en borgtochten.

Wat is het verschil tussen borgtocht en garantstelling?

Bij een borgtocht verbindt iemand zich om een schuld van een ander te betalen als die ander in gebreke blijft. Een garantstelling lijkt daarop, maar wordt vaak ruimer uitgelegd. In deze zaak waren beide vormen aanwezig: twee vennootschappen stelden zich borg, terwijl twee natuurlijke personen zich garant stelden.

In de praktijk betekent dit dat:

• Een borg pas wordt aangesproken als de hoofdschuldenaar niet betaalt.
• Een garantsteller direct kan worden aangesproken, zonder dat eerst de hoofdschuldenaar wordt vervolgd.

In deze casus werden zowel de borgstellers als de garantstellers aangesproken nadat de oorspronkelijke schuldenaar — een financiële holding — de lening niet terugbetaalde. Maar alleen bij één van de garantstellers ging dat uiteindelijk mis voor de schuldeiser, omdat diens partner de garantstelling rechtsgeldig vernietigde.

Wanneer mag een partner een garantstelling vernietigen?

Volgens artikel 1:88 BW mag een echtgenoot of geregistreerd partner vernietigen als de andere partner zich garant stelt zonder diens toestemming — tenzij dit gebeurt in het kader van de normale uitoefening van een bedrijf of beroep én die persoon meerderheidsaandeelhouder is van de betreffende onderneming.

De rechtbank oordeelde hier dat:

• De garantstelling door de bestuurder niet meer in het normale bedrijfsbelang viel, omdat het ging om het redden van een problematische schuld van een gelieerde vennootschap.
• Zijn partner wél vernietigingsbevoegd was.
• Er geen bewijs was van fraude of misbruik (zoals opzettelijk verzwijgen van het partnerschap).

Daarom werd de garantstelling met terugwerkende kracht vernietigd en hoefde deze bestuurder niet meer te betalen. De bank had dus geen vordering meer op hem, ondanks zijn eerdere handtekening.

Wat zijn de risico’s bij garantstellingen zonder partnerinstemming?

Voor ondernemers die zich persoonlijk garant stellen, is het cruciaal om vooraf goed te toetsen of partnerinstemming vereist is. Doet u dat niet, dan loopt u het risico dat de partner later vernietigt en dat u alsnog aansprakelijkheid misloopt — of omgekeerd: dat een garantstelling die u dacht te hebben verkregen juridisch ondeugdelijk blijkt.

Let daarom op de volgende situaties:

• Is er een geregistreerd partnerschap of huwelijk?
• Gaat het om een garantstelling buiten de gewone bedrijfsvoering?
• Is er geen meerderheidsaandeelhouderschap of zeggenschap?

Als het antwoord op een of meerdere vragen “ja” is, dan is partnerinstemming vereist. Ontbreekt die, dan kan de garantstelling vernietigd worden.

Hoe rekende de rechtbank de schuld uiteindelijk door?

NLR Beheer vorderde ruim 30.000 euro terug, maar stelde dat eerder gemaakte afspraken de schuld verhoogden naar ruim 79.000 euro. Dat bedrag bestond deels uit oude facturen van een gelieerde vennootschap. Volgens de rechtbank mocht dat, omdat alle betrokkenen — inclusief de garantstellers en borgstellers — daarmee hadden ingestemd via ondertekende overzichten en e-mails. Bovendien werd afgesproken dat het volledige bedrag rente zou dragen.

De rechtbank maakte vervolgens een overzicht van:

• het totale bedrag (€ 79.013,32),
• alle daarop verrichte betalingen (€ 59.132,80),
• en berekende de resterende schuld, inclusief rente van 5% per jaar.

De vordering werd grotendeels toegewezen tegen de borgstellers en andere garantstellers, maar niet tegen de bestuurder wiens garantstelling was vernietigd.

Wat zijn de lessen voor ondernemers en financiers?

Deze uitspraak leert ons meerdere belangrijke lessen over het gebruik van persoonlijke zekerheden bij zakelijke leningen:

Voor financiers (zoals banken, investeerders of leasemaatschappijen):

• Zorg dat elke garantstelling of borgtocht goed wordt vastgelegd, inclusief handtekeningen en e-mailbevestigingen.
• Controleer of een getrouwde of geregistreerde partner instemming moet geven.
• Wees bedacht op het risico van latere vernietiging, vooral als sprake is van twijfel over zakelijk belang.

Voor ondernemers of bestuurders:

• Laat u juridisch adviseren voordat u uw privévermogen verbindt aan zakelijke verplichtingen.
• Wees transparant naar uw partner over garantstellingen.
• Realiseer u dat een handtekening alleen niet altijd voldoende is als het gaat om afdwingbaarheid.

Wat als u slachtoffer wordt van een vernietigde garantstelling?

Financiers die te maken krijgen met vernietiging van een garantstelling staan juridisch zwakker, maar niet per se zonder mogelijkheden. Denk aan:

• Het verhalen van de vordering op andere borgen of de hoofdelijke schuldenaar.
• Het eventueel verhalen op vennootschappen die wél verbonden bleven.
• Het treffen van aanvullende zekerheden, zoals hypotheken of pandrechten.

Desondanks is het cruciaal om vooraf zorgvuldig de juiste waarborgen te regelen — zowel juridisch als financieel.

Conclusie

De rechtbank Rotterdam bevestigde in deze zaak dat een persoonlijke garantstelling vernietigd kan worden door een geregistreerde partner, mits aan de voorwaarden van de wet is voldaan. Ondanks duidelijke handtekeningen en e-mailafspraken bleef de garantsteller buiten schot, omdat zijn partner correct een beroep deed op artikel 1:89 BW. Deze uitspraak onderstreept het belang van zorgvuldige contractvorming en partnerinstemming bij borg- en garantstellingen. Of u nu financier of ondernemer bent: onderschat het belang van deze formaliteiten niet.

Financieel Recht Advocaten helpt uitsluitend bij bestaande geschillen met banken of financiële dienstverleners. Heeft u al een probleem, zoals een geblokkeerde rekening, opgezegd krediet of registratie? Dan kunnen wij procederen, onderhandelen of een schikking treffen namens u. Neem contact op als u juridische hulp nodig heeft.