Het consumentenprogramma Radar heeft recentelijk het nieuwe antiwitwas-wetsvoorstel onder de loep genomen, bekend als het ‘Plan van aanpak witwassen.’ Dit voorstel stelt voor om een gedeelde database te creëren waarin alle banken hun transactie- en klantgegevens delen. De focus ligt op het opsporen van ongebruikelijke transacties, wat critici vrezen resulteert in een ‘bancair sleepnet.’ In dit artikel zullen we de juridische aspecten van dit voorstel belichten, met speciale aandacht voor privacykwesties en de navraagplicht.
Privacy kwesties en massasurveillance
Het voorstel heeft de Autoriteit Persoonsgegevens en de stichting Privacy First in opstand gebracht. Zij zien een vorm van massasurveillance ontstaan, waarbij het delen van gegevens tussen banken leidt tot uitsluiting en mogelijk discriminatie. Het argument van privacy waakhonden is dat het wetsvoorstel de risico’s op onterechte monitoring vergroot, wat de rechten van individuen schaadt.
Transactiemonitoring Nederland (TMNL) en kritiek
Het wetsvoorstel stelt de oprichting van Transactiemonitoring Nederland voor, een samenwerkingsconvenant tussen grote banken. TMNL verzamelt transacties boven de €100 om ongebruikelijke patronen te identificeren. Critici beweren echter dat TMNL veel data verzamelt maar niet effectief verdachte transacties onderscheidt. Deze onzekerheid kan leiden tot onterechte meldingen bij de Financial Intelligence Unit.
Navraagplicht en potentiële problemen
Een ander omstreden onderdeel van het wetsvoorstel is de navraagplicht, waarbij banken verplicht zijn informatie over ‘hoogrisico klanten’ uit te wisselen. Critici benadrukken dat de normen voor het labelen van iemand als ‘hoog risico’ te vaag zijn, wat kan resulteren in onjuiste inschattingen door financiële instellingen. Hierdoor kunnen klanten onterecht worden uitgesloten of gediscrimineerd.
Reactie Nederlandse Vereniging van Banken
De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) ondersteunt het wetsvoorstel, waarbij voorzitter Medy van der Laan verwacht dat TMNL valse alarmen beter kan onderscheiden dan individuele banken. De NVB benadrukt dat TMNL alleen ‘gepseudonimiseerde’ data ontvangt, wat de privacy zou waarborgen.
Financieel Recht Advocaten
Het antiwitwas-wetsvoorstel roept zowel steun als kritiek op, met privacykwesties en mogelijke discriminatie als kernpunten van bezorgdheid. Burgers moeten zich bewust zijn van de implicaties en hun rechten begrijpen in dit veranderende juridische landschap.
Heeft u vragen over uw financiële privacy of wilt u juridisch advies over het antiwitwas-wetsvoorstel? Onze advocaten van Financieel Recht Advocaten staan klaar om u bij te staan. Neem contact met ons op voor deskundige begeleiding.
