Crowdfunding biedt ondernemers een alternatieve manier om financiering te verkrijgen, maar het brengt ook aanzienlijke risico’s met zich mee voor particuliere beleggers. In tegenstelling tot traditionele kredietverleners, zoals banken, ontbreken er vaak belangrijke waarborgen bij crowdfunding. Dit kan leiden tot situaties waarin beleggers financieel verlies lijden. In deze blog bespreken we de juridische aandachtspunten en risico’s van crowdfunding beleggen, met speciale aandacht voor de zorgplichten van betrokken partijen.
Wat is crowdfunding?
Crowdfunding is een vorm van financiering waarbij een onderneming of project wordt gesteund door vele particuliere investeerders, in plaats van door één grote financiële instelling. Dit gebeurt vaak via online platforms zoals Collin Crowdfund of GeldvoorElkaar. De belegger kan daarbij kiezen voor verschillende beloningen: rente op een lening, dividend bij aandelen, of een product als tegenprestatie.
Hoewel crowdfunding een aantrekkelijke manier kan lijken om rendement te behalen, moeten beleggers zelf de risico’s inschatten. Anders dan bij banken, waar kredietverstrekkingen worden beoordeeld door deskundigen, ligt de verantwoordelijkheid voor het beoordelen van de kredietwaardigheid van de onderneming volledig bij de particuliere belegger.
Ontbrekende waarborgen en informatie-asymmetrie
Een belangrijk verschil tussen crowdfunding en traditionele financiering is het gebrek aan ingebouwde waarborgen. Bij banken worden leningen en investeringen beoordeeld door ervaren professionals die de belangen van spaarders beschermen. Bij crowdfunding ontbreekt deze bescherming vaak, wat betekent dat beleggers hun eigen onderzoek moeten doen naar de kredietwaardigheid van de onderneming waarin ze investeren.
Daarnaast speelt er bij crowdfunding vaak een informatie-asymmetrie. Dit betekent dat de onderneming of het crowdfundingplatform meer weet over de risico’s van het project dan de belegger. Dit kan leiden tot misleidende of onvolledige informatieverstrekking, wat voor beleggers moeilijk te doorzien is. Begrippen als converteerbare obligaties of aandelen kunnen voor onervaren beleggers complex en onduidelijk zijn, waardoor ze besluiten kunnen nemen zonder een volledig begrip van de financiële gevolgen.
Zorgplicht: wie draagt verantwoordelijkheid?
Bij banken, financiële adviseurs en tussenpersonen geldt een zorgplicht. Dit betekent dat zij onder bepaalde omstandigheden verplicht zijn om een belegger te waarschuwen of zelfs te ontraden om een transactie aan te gaan. Bij crowdfunding ligt die zorgplicht anders. Veel online platforms of de bedrijven die financiering zoeken, dragen geen of een beperkte verantwoordelijkheid richting particuliere beleggers.
Toch is er steeds meer discussie over de vraag of crowdfundingplatforms en kredietnemers ook een zorgplicht zouden moeten hebben. Het gaat erom dat de informatie die aan beleggers wordt verstrekt, volledig, begrijpelijk en juist moet zijn, en dat er duidelijke waarschuwingen moeten worden gegeven over de risico’s.
Rechtspraak en aansprakelijkheid
De rechtspraak heeft bepaald dat banken onder bepaalde omstandigheden een zorgplicht hebben jegens derden, en aansprakelijk kunnen worden gehouden voor schade. Dit kan ook gelden voor andere professionele partijen, zoals accountants, die betrokken zijn bij crowdfundingprojecten. Wanneer een crowdfundingproject misloopt, kunnen deze partijen aansprakelijk worden gesteld voor de geleden schade als blijkt dat zij hun zorgplicht niet zijn nagekomen.
Accountants die bijvoorbeeld helpen bij het opstellen van financiële rapporten voor een crowdfundingproject, kunnen in sommige gevallen medeverantwoordelijk zijn als blijkt dat zij hebben bijgedragen aan onjuiste informatieverstrekking. Ook platforms zelf kunnen onder omstandigheden aansprakelijk worden gesteld, met name als zij nalatig zijn geweest in het waarborgen van de belangen van beleggers.
Wat kunt u als belegger doen?
Als particuliere belegger is het belangrijk om te begrijpen dat investeren in crowdfunding altijd risico’s met zich meebrengt. Het belangrijkste risico is dat de beloofde tegenprestatie uitblijft. Dit kan komen doordat de onderneming haar doelen niet haalt, of omdat het crowdfundingplatform zelf in financiële problemen komt. Om deze risico’s te beperken, kunt u als belegger het volgende doen:
Onderzoek het platform: Investeer alleen via platforms die een vergunning of ontheffing hebben van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Deze platforms zijn verplicht om de ingelegde gelden gescheiden te houden van hun eigen vermogen, zodat uw investering beschermd blijft bij een eventueel faillissement van het platform.
Analyseer het project: Bestudeer de economische prestaties van de onderneming waarin u wilt investeren. Bekijk het ondernemingsplan en beoordeel of de financiële prognoses realistisch zijn. Vermijd projecten die een uitzonderlijk hoog rendement beloven, omdat dit vaak gepaard gaat met hogere risico’s.
Vraag om juridisch advies: Beleggen in crowdfunding kan complex zijn, vooral als u niet bekend bent met de juridische aspecten ervan. Een financieel advocaat kan u helpen bij het beoordelen van de juridische documenten, zoals de algemene voorwaarden van het platform en de contracten die u aangaat.
Financieel Recht Advocaten
Als u overweegt om te beleggen via een crowdfundingplatform, of als u schade heeft geleden door een misgelopen project, is het verstandig om juridisch advies in te winnen. De advocaten van Financieel Recht Advocaten hebben ruime ervaring met de juridische kant van crowdfunding en kunnen u helpen om uw rechten te beschermen. Neem vrijblijvend contact op om uw situatie te bespreken en ontdek wat wij voor u kunnen betekenen.
