De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft in haar advies over het wetsvoorstel ‘Plan van aanpak witwassen’ laten weten dat bij aanvaarding van het wetsvoorstel de deuren opengaan voor mogelijke massasurveillance.
Wetsvoorstel
Het concept wetsvoorstel houdt in dat er een gecentraliseerde database moet komen die alle banktransacties van alle Nederlandse rekeninghouders moet monitoren, met behulp van algoritmes. Volgens de AP is dit een vergaande inbreuk in de bescherming en vertrouwelijkheid van de persoonsgegevens van de rekeninghouders. Dit wetsvoorstel kan alleen gezien worden als een bancair sleepnet die de overheid kan gebruiken om witwassen terrorismefinanciering tegen te gaan.
Vergaande controles
Financiële instelling zijn nu al verplicht door de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) om individuele controles uit te voeren bij haar klanten. Deze cliëntenonderzoeken moeten de herkomst en stromen van klanten in kaart brengen en mogelijk witwassen en terrorismefinanciering aan het licht brengen.
Deze onderzoeken door banken zijn voor veel mensen zeer omvangrijk en complex. Het kan mensen ook het gevoel geven dat ze als crimineel worden gekenmerkt. Ook kan een financiële instelling door middel van de Algemene Bankvoorwaarden (ABV) de bancaire relatie beëindigen als het cliëntenonderzoek niet volledig kan worden afgerond. De reden die dan wordt gegeven is dat er een te hoog risico gevormd kan worden voor het financiële stelsel.
Dit voorstel geeft banken nog ruimere bevoegdheden. Met dit voorstel kunnen banken voor het eerst het betalingsgedrag van alle Nederlanders op één gemeenschappelijke plek vastleggen en monitoren. Het systeem kan ook per ongeluk de toegang tot uw bankrekening verliezen.
Monitoring
Financiële instellingen besteden binnenkort monitoring uit aan derden met behulp van algoritmen. Daarnaast zouden instellingen klantgegevens moeten gaan uitwisselen. De risico’s van dit systeem staan niet in verhouding tot het doel van het wetsvoorstel.
Zo bestaat het risico dat mensen die door de ene bank ten onrechte als risicovol zijn aangemerkt, ook bij alle andere Nederlandse banken achter hun naam worden doorgestreept. Het kan voor zulke mensen vrijwel onmogelijk worden om waar dan ook een bankrekening te kiezen.
“De voorgestelde monitoring is echt overdreven”, zegt AP-directeur Katja Mur. “Uw volledige betalingsgeschiedenis wordt, samen met alle transacties van alle andere Nederlandse bankklanten, direct centraal vastgelegd en gecontroleerd door algoritmen. Dit brengt uw privacy in gevaar. toont alle transacties, bijvoorbeeld of ze doneren aan politieke partijen, religieuze groeperingen, psychologen, enz.”
Mur vervolgt: “Bovendien bestaat het risico van discriminatie en uitsluiting. We hebben eerder gezien dat algoritmen mensen kunnen stigmatiseren en in een hokje kunnen stoppen’’. “Goede wetten kunnen het witwassen van geld helpen bestrijden zonder de basisrechten van elke burger onnodig te beperken. Onschuldig,” zei Mur.
Financieel Recht Advocaten
Wilt u advies over of begeleiding bij conflicten over het cliëntenonderzoek van banken en de registratie van persoonsgegevens in de Gebeurtenissenadministratie, het IVR, het Incidentenregister en het EVR? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.
Wij staan voor u klaar
- Tegen financiële dienstverleners
- 10+ jaar ervaring
- Eerlijk en transparant