In de uitzending van 27 november 2023 besteedde Radar aandacht aan witwascontroles door banken, een essentieel onderdeel van hun rol als poortwachters in het financiële systeem. De reacties van ING Bank, Rabobank en het Ministerie van Financiën werpen licht op de juridische aspecten van deze controles. In dit artikel verkennen we de kernpunten en verantwoordelijkheden die voortkomen uit de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft).
Banken en klantonderzoek
Banken, zoals ING, zijn wettelijk verplicht klantonderzoek uit te voeren op basis van de Wwft en de Wet op het financieel toezicht (Wft). Dit onderzoek, ingebed in het risicobeleid van de bank, is bedoeld om ongebruikelijke transacties te detecteren. Klanten kunnen vragen krijgen over de herkomst van vermogen, waarbij belastingaangifte een voorbeeld is. ING benadrukt het zorgvuldige proces, met aandacht voor klantervaring en gegevensbeveiliging.
Rabobank en contant geld
Rabobank licht toe waarom zij transacties met contant geld, vooral biljetten van €200 en €500, zorgvuldig onderzoeken. Het anonieme karakter van contant geld maakt het aantrekkelijk voor criminelen. Het bankwezen heeft de verplichting de herkomst van geldstromen te achterhalen, vooral bij grote volumes en coupures. Rabobank erkent de behoefte aan verbetering in de communicatie en onderstreept haar inzet om misbruik van financiële systemen te voorkomen.
Reactie Ministerie van Financiën
Het Ministerie legt uit waarom Nederland ‘ongebruikelijke’ transacties controleert in plaats van ‘verdachte’. Het laagdrempelige meldsysteem is bedoeld om poortwachters, waaronder banken, te ontlasten. De FIU-Nederland, die verdachte transacties beoordeelt, beschikt over uitgebreide informatie en kan beter beoordelen of een transactie daadwerkelijk verdacht is. Toezicht op discriminatie in klantonderzoek rust bij de Autoriteit Persoonsgegevens en De Nederlandsche Bank.
Balans tussen banken en overheid
De discussie over de rol van banken als poortwachters roept vragen op over proportionaliteit. Met ongeveer 12.000 bankmedewerkers die de Wwft uitvoeren en een team van 90 bij de FIU-Nederland, rijst de vraag of de last niet onevenredig bij banken ligt. Het Ministerie benadrukt dat een tweeledige aanpak, zowel preventief als repressief, het meest effectief is. Banken hebben de unieke mogelijkheid om witwassen aan de voorkant te voorkomen.
Conclusie en oproep
Witwascontroles zijn van cruciaal belang om het financiële systeem te beschermen tegen criminele activiteiten. Het is essentieel dat banken en overheid samenwerken om zowel preventieve als repressieve maatregelen te verbeteren. Als u juridische bijstand nodig heeft met betrekking tot financieel recht en witwaspraktijken, staan onze advocaten van Financieel Recht Advocaten klaar om u te adviseren. Neem vandaag nog contact met ons op.
