Steeds vaker worden consumenten door hun bank benaderd met vragen over bepaalde transacties. Deze controles vallen onder de wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Maar wat houdt dit precies in? Wat zijn je rechten en wat kan de bank van je vragen? In deze blog leggen we de juridische aspecten uit en helpen we je begrijpen hoe je kunt reageren op deze verzoeken.
Privacy en bank controles
Wanneer banken ongebruikelijke transacties signaleren, mogen zij op basis van de Wwft vragen stellen aan hun klanten. Veel consumenten ervaren dit als een inbreuk op hun privacy. Echter, de wet stelt banken verplicht om toezicht te houden op verdachte activiteiten. Deze verplichtingen staan boven algemene privacywetten, zoals de algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Dit betekent dat banken, ondanks de strikte regels van de AVG, jouw financiële gegevens mogen onderzoeken om witwassen en terrorismefinanciering te voorkomen. Als je weigert mee te werken, kan de bank zelfs besluiten de relatie te beëindigen.
Wanneer is een transactie ongebruikelijk?
Veel klanten hebben moeite met het begrip ‘ongebruikelijke transactie’. Het gaat hierbij niet altijd om grote bedragen; zelfs een kleine betaling kan verdacht lijken. Banken werken met subjectieve en objectieve indicatoren om te bepalen of een transactie ongebruikelijk is. Objectieve indicatoren zijn vastomlijnd en bijvoorbeeld gericht op stortingen van grote bedragen. Subjectieve indicatoren zijn minder voorspelbaar en gebaseerd op de professionele beoordeling van de bank. Dit kan bijvoorbeeld gaan om betalingen vanuit landen met een hoog risico op corruptie of geldstromen die niet goed verklaarbaar zijn.
Verplichte controle en poortwachtersfunctie
Banken hebben de wettelijke plicht om verdachte transacties te melden aan de financial intelligence unit (FIU). Dit is onderdeel van hun poortwachtersfunctie. Zij moeten zorgen dat criminelen geen misbruik maken van het financiële systeem. Dit doen ze door het ‘ken-uw-klant-principe’ toe te passen. Dit houdt in dat banken niet alleen nieuwe klanten onderzoeken, maar ook voortdurend bestaande klanten en hun transacties monitoren.
Discriminatie bij witwascontroles
Een belangrijk punt van zorg is de mogelijkheid van discriminatie bij deze controles. De nederlandsche bank (DNB) heeft onderzoek gedaan naar het anti-discriminatiebeleid van banken. Hieruit blijkt dat hoewel maatregelen zijn genomen, deze vaak niet concreet genoeg zijn. DNB zal in 2025 verdere controles uitvoeren om te zien of banken verbeteringen hebben doorgevoerd.
Hoe kun je je beschermen?
Als je wordt benaderd door je bank met vragen over je financiële transacties, is het belangrijk om te begrijpen dat je verplicht bent om samen te werken. Weigeren kan leiden tot beëindiging van de bankrelatie. Mocht je echter vinden dat de bank te ver gaat of onrechtvaardig handelt, dan kun je een klacht indienen. Bespreek de situatie eerst met je bank, en als dat niet tot een oplossing leidt, kun je terecht bij het klachteninstituut financiële dienstverlening (Kifid).
Financieel Recht Advocaten
Bij Financieel Recht Advocaten staan we klaar om je te helpen als je problemen hebt met je bank, leningen of hypotheekverstrekkers. Als je wordt geconfronteerd met vragen over je transacties of als je privacy in het geding lijkt, neem dan contact met ons op. Wij bieden juridisch advies en ondersteuning, zodat je weet waar je aan toe bent.
