Het hebben van een bankrekening lijkt voor velen vanzelfsprekend, maar recente uitspraken van het College wijzen op mogelijke discriminatie bij banken. Twee opmerkelijke zaken, één met Rabobank en de andere met Citibank, belichten de delicaatheid tussen risicopreventie en gelijke behandeling.
Poortwachtersrol van banken
Banken vervullen een cruciale poortwachtersfunctie binnen het financiële stelsel, wettelijk verplicht om achtergrondonderzoek te doen om witwassen en financiering van terrorisme te voorkomen. Echter, dit kan leiden tot dilemma’s tussen risicopreventie en discriminatie.
Sanctiewetgeving en de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) spelen een leidende rol in het acceptatiebeleid van banken. Niet-naleving kan leiden tot aanzienlijke boetes, zoals eerder gebeurde met ING in 2018.
Criteria en risicobeoordeling
Banken hanteren criteria en algoritmen om rekeningaanvragen en transacties te beoordelen. Ongeveer 15-20% van bankmedewerkers in Nederland houdt zich bezig met poortwachteractiviteiten. Deze risicobeoordeling kan echter conflicteren met gelijke behandeling, zoals eerder vastgesteld in een zaak tegen Bunq in 2020.
Zaak 1: Stichting geweigerd door Rabobank
Een stichting, voorgezeten door een vrouw met Surinaamse nationaliteit, werd afgewezen door Rabobank vanwege het ontbreken van bepaalde certificeringen en het woonplaatsvereiste voor bestuursleden. Het College oordeelde dat het woonplaatsvereiste weliswaar passend was, maar niet noodzakelijk, waardoor indirect verboden onderscheid ontstond.
Zaak 2: Discriminatie bij Citibank
Een cateringbedrijf ervoer discriminatie vanwege de Syrische plaatsnaam in de bedrijfsnaam bij Citibank. De bank blokkeerde een betaling vanwege de sanctiewetgeving tegen Syrië. Het College oordeelde dat Citibank in strijd handelde met de gelijkebehandelingwetgeving door gebrekkige afhandeling van de klacht over discriminatie.
Hoe discriminatie voorkomen kan worden
Banken moeten strenge screeningscriteria hanteren om aan wetgeving te voldoen, maar deze mogen niet verder gaan dan strikt noodzakelijk. Het is essentieel dat banken hun criteria niet als afwijzingscriteria gebruiken en procedures na screening richten op het verlenen van financiële diensten aan rechtmatige burgers en stichtingen.
Als u te maken heeft met discriminatie bij het verkrijgen van financiële diensten, staan onze advocaten van Financieel Recht Advocaten klaar om u bij te staan. Neem contact met ons op voor professioneel advies en juridische ondersteuning.
