Belastingdienst en RAM-database: privacy en juridische zorgen omtrent persoonlijke gegevens

Recentelijk heeft een onthullend rapport van NRC onthuld dat de Belastingdienst op grootschalige wijze persoonlijke gegevens van belastingbetalers heeft verzameld van sociale media en andere bronnen. Deze gegevens werden opgeslagen in een controversiële database genaamd het Risico Analyse Model (RAM). Ondanks interne twijfels over de rechtmatigheid en de juistheid van deze gegevens, werden ze gebruikt voor toezicht en fraudebestrijding. In dit juridische artikel zullen we deze kwestie nader bekijken en de implicaties ervan bespreken.

De RAM database

De Belastingdienst maakt gebruik van het Risico Analyse Model (RAM), een zelfgebouwde database die al sinds de eeuwwisseling operationeel is. RAM wordt ingezet voor ‘profiling’ op basis van diverse criteria, waaronder nationaliteit. Hierdoor kon RAM ook ‘verwonderadressen’ identificeren, waar mogelijk verdacht gedrag werd waargenomen op basis van verzamelde gegevens.

Naast de Belastingdienst werd RAM ook gebruikt door de afdeling Toeslagen, ondanks eerdere ontkenningen aan de Kamer door staatssecretaris Van Rij. De Douane en de Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst (FIOD) maakten eveneens gebruik van RAM. Opmerkelijk genoeg controleerde de Belastingdienst met dit systeem ook haar eigen medewerkers op aspecten zoals productiedoelen, kwaliteit van de productie, anonieme geaggregeerde overzichten en integriteitsschendingen.

De gevoelige aard van de verzamelde gegevens

Wat de zaak nog zorgwekkender maakt, is dat RAM gegevens van hoogst vertrouwelijke aard bevatte, gezien de fiscale, financiële en persoonlijke aard van de informatie. Via RAM hadden medewerkers van de Belastingdienst toegang tot informatie over mogelijke strafrechtelijke vervolging of opsporing. De gegevens werden verzameld uit talloze bronnen, zowel binnen als buiten de overheid, wat resulteerde in honderden verschillende gegevenspunten per burger. Hierdoor was het mogelijk om vrijwel elk aspect van deze gegevens met elkaar te verbinden.

Juridische implicaties

De juridische implicaties van deze kwestie zijn aanzienlijk. Er rijzen vragen over de rechtmatigheid van het verzamelen van persoonlijke gegevens van belastingbetalers, evenals over het gebruik van deze gegevens voor profilering en toezicht. Het feit dat interne twijfels bestonden over de juistheid en herkomst van de gegevens werpt een schaduw op de rechtmatigheid van de praktijken van de Belastingdienst.

Conclusie

De zaak rondom de Belastingdienst en het gebruik van de RAM-database roept belangrijke juridische vragen op over de privacy en de rechten van belastingbetalers. Als u denkt dat uw persoonlijke gegevens mogelijk onrechtmatig zijn verzameld of gebruikt door de Belastingdienst, raden wij u aan om contact op te nemen met onze advocaten van Financieel Recht Advocaten. Ons gespecialiseerde team staat klaar om uw zaak te onderzoeken en u bij te staan in deze kwestie.