De opsporing en bestrijding van crimineel geld is nog niet optimaal. De opsporingsdiensten, het OM en de Financial Intelligence Unit (FIU) krijgen nog geen grip op het anti witwasbeleid. Ook het aanpakken van crimineel vermogen levert minder op dan op voorhand werd gedacht.
Recent onderzoek
Dit kwam duidelijk naar voren in een recent onderzoek van de Algemene Rekenkamer. De rekenkamer heeft al twee keer eerder een soortgelijk onderzoek uitgevoerd naar de witwas aanpak in Nederland. Dit was in 2008 en 2014. Volgens het Ministerie van Financiën moet op het gebied van regie en sturing een stevige verbetering komen. Ook moet er een betere aanpak komen om ‘ongebruikelijke transacties’ te melden en of op te sporen. De Rekenkamer oordeelt dat nu dat de informatievoorziening onvoldoende zijn.
Toch is de Rekenkamer niet alleen negatief. Private partijen hebben meer melding gemaakt van ongebruikelijke transacties, opsporingsdiensten leveren meer zaken aan bij het OM en meer witwaszaken zijn voor de rechter gebracht en bestraft. De Algemene Rekenkamer ziet dat de aanpak de afgelopen jaren betekenisvol is verbeterd en ziet tegelijkertijd ook kansen om witwassen effectiever te bestrijden.
Opbrengsten
Helaas is het beleid om criminelen zoveel mogelijk illegaal verkregen vermogen af te pakken, veel minder oplevert dan de bedoeling was. In totaal is er sinds 2010 ruim 634 miljoen euro geïnvesteerd in die aanpak. Uiteindelijk is er ruim 740 miljoen euro teruggehaald bij criminelen.
Minister Opstelten wekte de verwachting dat iedere euro die erin gestopt werd, drie keer zou worden terugverdiend, maar dat doel is dus niet gehaald. Vanaf 2015 blijven de opbrengsten steeds verder achter bij de verwachtingen, stelt de Rekenkamer. Die noemt dat ‘teleurstellend’, omdat er niet alleen veel meer geld in werd gestoken, maar ook de wet- en regelgeving werd veranderd om het makkelijker te maken om criminelen kaal te plukken.
Stevigere aanpak
De Algemene Rekenkamer weer een stevigere aanpak. Organisaties die bij het bestrijden van witwassen betrokken zijn werken nog te vaak langs elkaar heen en het ministerie heeft onvoldoende inzicht in de effectiviteit van het beleid. Er blijkt onder meer dat opsporingsambtenaren onbedoeld dezelfde verdachte transacties kunnen onderzoeken zonder dat van elkaar te weten. Daarnaast krijgen opsporingsdiensten geen informatie over de reden waarom de FIU NL een transactie verdacht heeft verklaard. De FIU NL mag niet alle informatie en onderliggende motiveringen doorsturen omdat ze als ‘staatsgeheim’ zijn aangemerkt.
Financieel Recht Advocaten
Wilt u advies over of begeleiding bij conflicten over het cliëntenonderzoek van banken en de registratie van persoonsgegevens in de Gebeurtenissenadministratie, het IVR, het Incidentenregister en het EVR? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.
