Het hebben van een bankrekening lijkt vanzelfsprekend, maar dat is helaas niet altijd het geval. Soms worden mensen of organisaties geweigerd bij het openen van een bankrekening of het ontvangen van geld via een bankrekening, en dit kan te maken hebben met discriminatie. Recentelijk heeft het College in twee zaken geoordeeld over dergelijke situaties bij Rabobank en Citibank. Maar hoe komt dit, en was er daadwerkelijk sprake van discriminatie?
Banken als poortwachters
Banken vervullen een cruciale rol binnen ons financiële systeem. Ze zijn wettelijk verplicht om onderzoek te doen naar de achtergrond van (potentiële) klanten om bijvoorbeeld witwassen en financieren van terrorisme te voorkomen. Omdat ze niet alle aanvragen gedetailleerd kunnen onderzoeken, hanteren ze algemene criteria in hun acceptatiebeleid om aanvragen efficiënt te beoordelen.
Wetgeving en controle verplichtingen
Twee wetten spelen hierbij een grote rol: de sanctiewetgeving en de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Deze wetten leggen controle verplichtingen op aan banken en vereisen dat ze zich houden aan strikte regels om witwassen te voorkomen. Overtredingen kunnen leiden tot aanzienlijke boetes.
Discriminatie versus risicobeheer
Het voorkomen van financiële risico’s kan echter conflicteren met het principe van gelijke behandeling en discriminatie. Het College heeft in 2020 al geoordeeld dat Bunq discrimineerde door religieuze organisaties te weigeren als klanten, omdat deze als risicovol worden beschouwd.
Twee belangrijke zaken
Laten we naar de twee recente zaken kijken:
Zaak 1: Stichting geweigerd voor een bankrekening bij Rabobank
Een Nederlandse stichting met een voorzitter uit Suriname wilde een zakelijke bankrekening openen bij Rabobank, maar werd geweigerd. De stichting voldeed niet aan de criteria van Rabobank, waaronder het hebben van bepaalde certificeringen en de eis dat ten minste twee bestuursleden in Nederland wonen. De voorzitter vermoedde discriminatie op basis van nationaliteit en diende een klacht in bij het College.
Zaak 2: Cateringbedrijf dat geen betaling ontving van Citibank
Een Nederlands catering- en patisseriebedrijf met een Syrische plaatsnaam in de bedrijfsnaam stuurde een factuur naar een klant bij Citibank Europe. De betaling werd geblokkeerd omdat Citibank gealarmeerd was door de naam van het bedrijf en vragen stelde over de betrouwbaarheid. Het cateringbedrijf beweerde discriminatie op basis van nationaliteit en diende een klacht in bij het College.
De oordelen verklaard
Het College oordeelde dat in beide zaken geen sprake was van directe discriminatie. Echter, in de eerste zaak oordeelde het College dat Rabobank onnodig had geweigerd op basis van het woonplaatsvereiste, terwijl in de tweede zaak Citibank’s screeningsmethode passend en noodzakelijk was.
Hoe banken discriminatie kunnen voorkomen
Banken moeten zich realiseren dat criteria die discriminatie op basis van nationaliteit impliceren, niet verder mogen gaan dan strikt noodzakelijk. Het is van essentieel belang dat banken hun criteria niet als automatische afwijzingsgronden hanteren. Ze moeten openstaan voor alternatieve oplossingen en klachten serieus nemen en correct afhandelen.
Conclusie
Banken spelen een belangrijke rol in het voorkomen van financiële criminaliteit, maar ze moeten ervoor zorgen dat ze niet onnodig discrimineren op basis van nationaliteit. Als u te maken heeft met bankdiscriminatie, aarzel dan niet om juridische bijstand in te schakelen. Onze advocaten bij Financieel Recht Advocaten staan klaar om u te helpen bij uw juridische kwesties. Neem vandaag nog contact op.
