Bank mag bankrekening van stichting beëindigen vanwege onvoldoende cliëntenonderzoek

Steeds vaker beëindigen banken de relatie met stichtingen en andere klanten wanneer zij onvoldoende informatie krijgen over de geldstromen. Een recente uitspraak van de rechtbank Amsterdam onderstreept dat deze beëindigingen stand kunnen houden, zelfs als geen sprake is van strafbare feiten. In deze blog bespreken wij de uitspraak van 7 mei 2025 (ECLI:NL:RBAMS:2025:4660) waarin ING de bankrelatie met een goede doelenstichting mocht beëindigen vanwege een onafgerond cliëntenonderzoek. We leggen uit waarom de rechtbank de beëindiging rechtvaardig vond en wat dit betekent voor organisaties en burgers die tegen soortgelijke problemen aanlopen.

Waarom beëindigde ING de bankrelatie met de stichting?

De stichting in deze zaak werd opgericht om goede doelen in Marokko te ondersteunen. Hoewel zij werkte met vrijwilligers en inmiddels een ANBI-status had verkregen, had ING ernstige zorgen over de financiële transparantie. Zo bleek onder andere dat:

• Grote sommen geld naar privérekeningen van bestuurders werden overgeboekt
• Bestedingsdoelen van transacties onvoldoende duidelijk waren
• Geen heldere protocollen werden gebruikt voor verantwoording van projectuitgaven
• Het risicobeleid onvoldoende bescherming bood tegen witwas- of terrorismefinancieringsrisico’s

De bank gaf aan dat zij op basis van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) verplicht is om klanten te screenen en transacties te controleren. Omdat dit cliëntenonderzoek niet kon worden voltooid, werd de bankrelatie beëindigd op grond van artikel 5 lid 3 Wwft.

Wat houdt het cliëntenonderzoek van de Wwft precies in?

De Wwft verplicht banken om voortdurend te controleren of klanten integer handelen. Dit betekent onder meer dat banken:

• Moeten weten wie de klant is
• Inzicht moeten hebben in de herkomst van het geld
• Moeten kunnen verklaren waarom bepaalde transacties worden gedaan
• Passende maatregelen moeten nemen bij verhoogd risico, bijvoorbeeld bij contante betalingen of buitenlandse geldstromen

Als een bank deze informatie niet krijgt of niet kan controleren, moet zij de relatie beëindigen. Het gaat dus niet om concrete verdenkingen van strafbare feiten, maar om het ontbreken van voldoende transparantie.

De stichting gaf wel informatie – waarom was dat niet genoeg?

Hoewel de stichting had geprobeerd haar processen te professionaliseren, vond de rechtbank dat dit onvoldoende was. De opgevoerde administratie bood nog steeds te weinig inzicht in hoe en waar het geld werd besteed. Ook bleek uit verklaringen dat bestuurders niet goed op de hoogte waren van de totale inkomsten, wat twijfel opriep over de interne controle.

Bovendien had de stichting geen goedkeurende accountantsverklaring, terwijl haar jaarlijkse inkomsten inmiddels in de miljoenen liepen. De rechtbank oordeelde dat een organisatie van die omvang een stevige controleverplichting heeft. De bank hoefde dus geen genoegen te nemen met gebrekkige verantwoording of informele verklaringen.

Wat zei de rechter over de IVR-registratie?

De stichting werd niet alleen afgesloten bij ING, maar ook geregistreerd in het IVR – het interne waarschuwingssysteem van de bank. Dit maakt het moeilijker om elders een zakelijke rekening te openen. De rechtbank vond dat de registratie gerechtvaardigd was, maar matigde wél de duur. ING had een termijn van acht jaar gekozen, maar die werd teruggebracht naar vier jaar. Volgens de rechtbank was een registratie voor acht jaar disproportioneel omdat er geen sprake was van concrete verdenkingen of strafbare feiten.

Belangrijke les voor stichtingen en particulieren

Deze uitspraak bevestigt dat banken een vergaande bevoegdheid hebben om klantrelaties te beëindigen als zij hun Wwft-verplichtingen niet kunnen nakomen. Het is dus van groot belang dat:

• U altijd volledig meewerkt aan cliëntenonderzoek
• U documentatie kunt overleggen over transacties, bestedingsdoelen en risicobeheersing
• Geldstromen niet via privékanalen verlopen
• U tijdig een professionele administratie opzet, inclusief controle door een accountant bij grotere bedragen

Ook wie geen strafbare feiten pleegt, kan toch te maken krijgen met beëindiging van de bankrelatie of een IVR-registratie.

Heeft uw bankrekening ook plotseling opzegging gekregen?

Financieel Recht Advocaten staat cliënten bij die te maken krijgen met opgezegde bankrelaties, weigering van hypotheken of leningen, EVR- of IVR-registraties, of cliëntenonderzoeken die tot problemen leiden. Deze zaken vergen juridische en financiële kennis, waarbij tijdig optreden van groot belang is.

Neem contact op met Financieel Recht Advocaten als u problemen heeft met uw bankrelatie of geregistreerd bent in het IVR. Wij helpen u uw positie te herstellen.