In oktober 2024 deed de rechtbank Amsterdam uitspraak in een zaak waarin ABN AMRO besloot een bankrelatie te beëindigen. De zaak, die draaide om een transportbedrijf en zijn bestuurder, roept belangrijke vragen op over de rechten en plichten van klanten en banken. Banken zijn verplicht integriteitsrisico’s te signaleren en kunnen op basis van de wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) actie ondernemen. Wat betekent dit voor u als klant? En wat kunt u doen als uw bank besluit de relatie te beëindigen?
De zaak: een conflict tussen bank en klant
De kwestie betrof een transportbedrijf en zijn bestuurder, die beiden al jarenlang bankierden bij ABN AMRO. Het transportbedrijf voerde financiële transacties uit met één buitenlandse partner, een Belgische vennootschap. Deze vennootschap werd gerund door de zoon van de bestuurder. De bank ontdekte dat de meeste geldstromen afkomstig waren van deze vennootschap of van de zoon zelf. Bovendien werd een aanzienlijk deel van het geld van de zakelijke rekening overgeboekt naar de privérekening van de zoon. Ook werden grote bedragen contant opgenomen.
Deze transacties wekten bij de bank zorgen. ABN AMRO vroeg het transportbedrijf om uitleg over de aard van de transacties, de bedrijfsactiviteiten en het verdienmodel. Ondanks meerdere reacties van het bedrijf bleven er volgens de bank te veel vragen onbeantwoord. Uiteindelijk besloot ABN AMRO de relatie met zowel het bedrijf als de bestuurder te beëindigen, onder verwijzing naar de Wwft en de algemene bankvoorwaarden.
De verplichtingen van banken volgens de Wwft
De Wwft verplicht banken om klantonderzoek uit te voeren om te voorkomen dat het financiële systeem wordt misbruikt voor witwassen of terrorismefinanciering. Dit betekent dat banken hun klanten om uitgebreide informatie mogen vragen, zoals:
Wat zijn de bedrijfsactiviteiten?
Waar komt het geld vandaan?
Hoe wordt het verdiend en besteed?
Als klanten deze informatie niet kunnen of willen geven, of als de antwoorden onvoldoende zijn, mogen banken de relatie beëindigen. Zelfs als er geen bewijs is van illegale activiteiten, is het voor een bank voldoende als zij het risico op misbruik niet kan uitsluiten.
De juridische beoordeling door de rechtbank
De rechtbank moest beoordelen of ABN AMRO terecht de bankrelatie had beëindigd. De rechter overwoog hierbij dat banken een ruime bevoegdheid hebben om relaties te beëindigen, mits zij dit zorgvuldig doen. Belangrijke overwegingen waren:
1. Was het klantenonderzoek redelijk?
De rechtbank oordeelde dat ABN AMRO terecht aanvullende vragen had gesteld. Grote geldstromen, onduidelijke afspraken en contante opnames maken extra controles noodzakelijk. Ook het feit dat de transacties vooral met familieleden en één buitenlandse partij plaatsvonden, rechtvaardigde een grondig onderzoek.
2. Zijn de vragen voldoende beantwoord?
Het transportbedrijf had op de vragen van ABN AMRO gereageerd, maar de antwoorden waren volgens de bank te summier en onvoldoende gedocumenteerd. Zo kon het bedrijf niet duidelijk aantonen welke diensten het had geleverd of waarom bepaalde bedragen waren overgemaakt. De rechtbank stelde vast dat deze gebrekkige administratie het voor de bank onmogelijk maakte om haar onderzoek te voltooien.
3. Is beëindiging proportioneel?
De rechtbank oordeelde dat ABN AMRO terecht de bankrelatie met het bedrijf had beëindigd. De risico’s waren te groot, en de bank had voldoende tijd en mogelijkheden gegeven om de vragen te beantwoorden. Voor de bestuurder in privé was het oordeel echter anders: zijn privérekening vertoonde geen onduidelijke transacties. De bank moest deze relatie daarom voortzetten.
Wat betekent dit voor u?
Deze uitspraak benadrukt hoe belangrijk het is om als klant transparant te zijn tegenover uw bank. Banken hebben niet alleen het recht, maar ook de plicht om onderzoek te doen naar transacties die niet direct duidelijk zijn. Dit geldt vooral in sectoren zoals transport, waar integriteitsrisico’s relatief hoog zijn.
Als ondernemer is het essentieel om:
Een heldere administratie te voeren, met duidelijke facturen en contracten.
Transacties met familieleden of buitenlandse partijen goed te documenteren.
Volledig mee te werken aan vragen van de bank, ook als deze gedetailleerd zijn.
Voor particulieren is het belangrijk om te weten dat banken niet zomaar uw privérekening kunnen opzeggen. Als er geen verdachte transacties plaatsvinden, is beëindiging van de relatie niet snel gerechtvaardigd.
Uw rechten bij een conflict met de bank
Wat kunt u doen als uw bank de relatie wil beëindigen?
Vraag om een toelichting. Banken zijn verplicht om duidelijk uit te leggen waarom zij een relatie beëindigen.
Werk mee aan het onderzoek. Zorg dat u alle gevraagde informatie tijdig en volledig verstrekt.
Maak bezwaar. Als u het niet eens bent met de beslissing van de bank, kunt u bezwaar maken.
Zoek juridische hulp. Een advocaat gespecialiseerd in financieel recht kan beoordelen of de beëindiging rechtmatig is en u helpen een zaak aan te spannen.
Conclusie: zorgvuldigheid is cruciaal
De uitspraak in deze zaak laat zien hoe complex de relatie tussen banken en klanten kan zijn. Voor ondernemers is een goede administratie onmisbaar, terwijl particulieren hun privérekening goed moeten beschermen tegen onterechte beëindiging.
Heeft u zelf problemen met uw bank of twijfelt u over uw rechten? Financieel Recht Advocaten staat voor u klaar. Wij zijn gespecialiseerd in conflicten met banken en andere financiële instellingen. Neem vandaag nog contact op en laat ons u helpen!
