ING mocht bankrekening opzeggen na weigering medewerking aan onderzoek

Wanneer mag een bank de rekening van een klant opzeggen? Dit is een vraag die steeds vaker speelt, vooral nu banken strenger controleren op witwassen en financiële criminaliteit. De rechtbank Amsterdam heeft recent geoordeeld dat ING terecht de bankrelatie met een particuliere rekeninghouder heeft beëindigd. De rekeninghouder ontving aanzienlijke bedragen vanuit ondernemingen die in verband werden gebracht met de handel in designer drugs, maar werkte niet mee aan een verplicht cliëntenonderzoek. Wat betekent deze uitspraak voor anderen die met een opzegging van hun bankrekening te maken krijgen?

De achtergrond van de zaak

De eiser in deze zaak, een particulier wonend in Monaco, had bij ING een betaalrekening waarop tussen augustus 2021 en oktober 2024 bijna €850.000 werd gestort door verschillende ondernemingen. Deze ondernemingen werden door ING gelinkt aan de handel in designer drugs, wat kunstmatig gecreëerde psychoactieve stoffen zijn.

In april 2022 startte ING een onderzoek naar een van deze ondernemingen, nadat bleek dat er via een website designer drugs aan consumenten werden verkocht. ING besloot uiteindelijk de bankrelatie met deze onderneming te beëindigen. Later werd duidelijk dat ook andere ondernemingen van de rekeninghouder betrokken waren bij vergelijkbare activiteiten. Op 28 juni 2024 beëindigde ING alle bankrelaties met deze ondernemingen.

Omdat ING vervolgens vragen stelde over de grote bedragen die op de particuliere rekening van de eiser binnenkwamen, werd een zogenaamd cliëntenonderzoek gestart. Dit is een verplicht onderzoek op basis van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). De rekeninghouder weigerde echter duidelijkheid te geven over de herkomst van de ontvangen bedragen en verwees ING door naar de ondernemingen. Dit was voor ING onvoldoende, waarna de bank op 5 juli 2024 besloot de bankrelatie met de rekeninghouder zelf te beëindigen.

Juridische grondslagen voor de opzegging

Bij het beoordelen van deze zaak keek de voorzieningenrechter naar meerdere juridische bepalingen. De belangrijkste daarvan zijn:

• artikel 5 lid 3 Wwft: verplicht financiële instellingen zoals ING om cliënten en hun transacties te onderzoeken als er een vermoeden is van witwassen of andere illegale activiteiten. Banken mogen geen relaties in stand houden als zij door gebrekkige informatie niet kunnen voldoen aan deze verplichtingen.
• artikel 35 algemene bankvoorwaarden (ABV): banken hebben het recht om een contractuele relatie te beëindigen als daar gegronde redenen voor zijn. Dit kan bijvoorbeeld wanneer een klant de bank onjuiste of onvolledige informatie verstrekt.
• artikel 6:248 burgerlijk wetboek (BW): bepaalt dat contractuele afspraken moeten worden nageleefd, tenzij dit naar redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is.

In deze zaak oordeelde de rechtbank dat de rekeninghouder bewust onjuiste informatie gaf en de bank misleidde door te ontkennen dat hij nog betrokken was bij de ondernemingen die designer drugs verkochten. Hierdoor kon ING haar verplichtingen uit de Wwft niet nakomen en liep zij een onacceptabel juridisch en financieel risico. De rechtbank bevestigde daarom dat de opzegging door ING rechtmatig was.

Waarom deze uitspraak belangrijk is

Deze uitspraak bevestigt dat banken hun cliënten mogen weigeren of een bankrekening mogen opzeggen als er redelijke vermoedens zijn van betrokkenheid bij illegale activiteiten. Banken hebben op grond van de Wwft een verplichting om onderzoek te doen en risico’s te vermijden. Dit betekent dat klanten niet zomaar kunnen weigeren om informatie te geven over transacties die als verdacht worden aangemerkt. Wie niet meewerkt aan een dergelijk onderzoek, riskeert dat de bank de relatie beëindigt.

Een belangrijk aspect van deze zaak is dat de rechter heeft gekeken naar het belang van de rekeninghouder. Hij stelde dat het hebben van een Nederlandse betaalrekening voor de eiser belangrijk was, omdat zijn buitenlandse rekening in Monaco mogelijk niet hetzelfde niveau van dienstverlening bood. Toch vond de rechter dit belang minder zwaar wegen dan het belang van ING om niet betrokken te raken bij mogelijk criminele activiteiten.

Wat kun je doen als je bankrekening wordt opgezegd?

Wordt je bankrekening door je bank opgezegd en ben je het hier niet mee eens? Dan is het belangrijk om juridisch advies in te winnen. Banken hebben contractsvrijheid, maar dit betekent niet dat ze zomaar een rekening kunnen opzeggen. Een bank moet altijd een goede reden hebben en zich aan de wet houden.

In gevallen waarin een bank ten onrechte een rekening opzegt, kan een kort geding worden gestart. Een rechter kan dan beoordelen of de opzegging terecht was. Belangrijke vragen die in zo’n procedure spelen, zijn:

• Heeft de bank voldoende onderzoek gedaan?
• Zijn de vermoedens van financiële criminaliteit terecht?
• Heeft de klant meegewerkt aan het onderzoek?
• Is de opzegging naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar?

Als je zelf met een dergelijke situatie te maken krijgt, kan Financieel Recht Advocaten je helpen. Wij zijn gespecialiseerd in zaken waarbij banken de relatie met een klant beëindigen en beoordelen of de opzegging juridisch standhoudt.

Conclusie

Deze zaak laat zien dat banken een grote verantwoordelijkheid hebben bij het voorkomen van financiële criminaliteit. Tegelijkertijd hebben klanten rechten en mogen banken niet zonder reden een rekening beëindigen. In deze zaak oordeelde de rechtbank dat ING terecht de bankrelatie met de rekeninghouder had opgezegd, omdat hij onvoldoende meewerkte aan het cliëntenonderzoek en misleidende informatie verstrekte over zijn inkomsten.

Heb jij een probleem met je bank, wordt je rekening geblokkeerd of opgezegd en weet je niet wat je rechten zijn? Neem contact op met Financieel Recht Advocaten voor deskundig juridisch advies en hulp bij het aanpakken van jouw bank probleem.