Op 30 augustus 2024 deed de Hoge Raad een belangrijke uitspraak in een zaak tussen Rabobank en het bedrijf Decos Blockchain. Rabobank had Decos in 2019 onder druk gezet om haar bitcoins binnen drie maanden te verkopen, anders zou de bank de relatie beëindigen. Het hof oordeelde dat Rabobank hiermee haar zorgplicht had geschonden. Wat betekent deze uitspraak voor bedrijven en individuen die te maken hebben met banken en virtuele valuta? In dit artikel leggen we de belangrijkste punten van de zaak uit en bieden we inzicht in uw rechten als bankklant.
Wat was er aan de hand?
Decos Blockchain is onderdeel van een technologiebedrijf dat zich al sinds 2013 bezighoudt met de handel in bitcoins en blockchaintechnologie. Rabobank was hun vaste bank en voerde in 2019 een intern onderzoek uit naar de activiteiten van Decos. Hieruit bleek dat Decos actief was met virtuele valuta, iets wat volgens Rabobank niet in lijn was met hun nieuwe beleid. Rabobank eiste daarom dat Decos al haar bitcoins binnen drie maanden zou verkopen en dreigde de bankrelatie te beëindigen als dat niet gebeurde.
Decos vroeg Rabobank om het beleid rondom virtuele valuta toe te sturen, maar de bank weigerde dit en gaf aan dat dit beleid voor intern gebruik was. Uiteindelijk verkocht Decos haar bitcoins, maar stapte daarna naar de rechter om schadevergoeding te eisen.
Wat oordeelde de rechter?
In eerste instantie wees de rechtbank de vordering van Decos af. In hoger beroep vernietigde het gerechtshof echter dit vonnis en gaf Decos gelijk. Het hof oordeelde dat Rabobank haar zorgplicht had geschonden door niet voldoende rekening te houden met de belangen van Decos.
Volgens het hof had Rabobank niet zomaar kunnen eisen dat Decos haar bitcoins verkocht zonder een zorgvuldige afweging te maken tussen de belangen van beide partijen. De bank had daarnaast geen concreet bewijs geleverd dat de activiteiten van Decos een reëel risico vormden, zoals bijvoorbeeld witwassen of terrorismefinanciering. Dit maakte het handelen van Rabobank onzorgvuldig.
Rabobank ging hierop in cassatie, maar de Hoge Raad bevestigde de uitspraak van het hof. Het cassatieberoep van Rabobank werd verworpen.
Wat betekent de zorgplicht van de bank?
De zorgplicht houdt in dat banken niet zomaar hun eigen voorwaarden of beleid kunnen opleggen zonder rekening te houden met de belangen van hun klanten. Een bankrelatie is in principe gebaseerd op contractvrijheid: banken mogen zelf kiezen met wie ze zaken doen. Maar die vrijheid is niet onbeperkt. Een bank moet bij beslissingen over bijvoorbeeld het beëindigen van een relatie of het opleggen van nieuw beleid altijd zorgvuldig te werk gaan.
In deze zaak werd duidelijk dat Rabobank onvoldoende had gekeken naar de specifieke situatie van Decos. De bank had niet bewezen dat de activiteiten van Decos een onacceptabel risico vormden en had simpelweg haar algemene beleid opgelegd zonder in te gaan op de specifieke omstandigheden van de klant. Dit was in strijd met de zorgplicht.
Wat kunt u doen als u een conflict heeft met uw bank?
Als uw bank u onder druk zet om bepaalde handelingen te verrichten, zoals het verkopen van virtuele valuta, het sluiten van een rekening of het beëindigen van een lening, heeft u rechten. Banken hebben verplichtingen richting hun klanten, en als u vindt dat uw belangen onvoldoende worden meegewogen, kunt u juridische stappen overwegen.
Het is belangrijk om altijd goed te documenteren wat de bank van u verlangt en welke argumenten de bank hiervoor aanvoert. Vraag om uitleg over het beleid en weiger stappen te ondernemen totdat u duidelijk weet wat uw rechten zijn.
Conclusie
De uitspraak van de Hoge Raad maakt duidelijk dat banken niet zomaar eenzijdige eisen kunnen stellen zonder de belangen van hun klanten af te wegen. Heeft u te maken met een situatie waarin uw bank u onder druk zet om bepaalde stappen te ondernemen, bijvoorbeeld met betrekking tot virtuele valuta of andere financiële producten? Financieel Recht Advocaten kan u helpen uw rechten te beschermen en zorgen dat uw belangen goed worden behartigd. Neem vandaag nog contact op voor advies en bijstand.
