Rechtbank wijst vordering af voor vrijgave geblokkeerde betaling in zaak Andersson Capital tegen ING Bank

Bij financiële transacties, vooral op internationaal niveau, kan het voorkomen dat banken betalingen blokkeren. Deze maatregelen zijn vaak het gevolg van wet- en regelgeving gericht op het voorkomen van sancties omzeiling en andere vormen van financiële criminaliteit. Onlangs oordeelde de rechtbank Amsterdam in een kort geding over zo’n betalingsblokkade. Andersson Capital, een luchtvaartbedrijf, stapte naar de rechter om de vrijgave van een geblokkeerde betaling van 500.000 USD bij ING Bank af te dwingen. De rechtbank wees de eis af, waarbij het belang van compliance voor banken werd benadrukt. In dit artikel bespreken we het verloop van de zaak, de juridische context en de gevolgen voor ondernemers die te maken hebben met bancaire blokkades.

De achtergrond: waarom werd de betaling geblokkeerd?

Andersson Capital, een bedrijf dat onderhoudsondersteuning biedt voor vliegtuigen in de Asia-Pacific-regio, bankiert sinds 2020 bij ING Bank. In juli 2024 verkocht het bedrijf voor miljoenen dollars luchtvaartonderdelen aan een klant in China. Toen de klant vervolgens een betaling van 500.000 USD overmaakte naar de ING-rekening van Andersson Capital, werd deze betaling echter geblokkeerd door ING. Reden hiervoor was de Europese sanctiewetgeving die sinds juni 2024 striktere controles vereiste op mogelijke sanctieomzeiling via transacties vanuit China. Banken, zoals ING, moeten deze regels volgen om te voorkomen dat Europese sancties worden overtreden.

Wat zijn sancties en waarom houden banken zich hieraan?

Sancties zijn restrictieve maatregelen, bijvoorbeeld verboden of beperkingen op handelstransacties, die door internationale organisaties of nationale overheden worden opgelegd. In dit geval betroffen de sancties maatregelen tegen Rusland, waarmee de Europese Unie de economische en politieke druk op Rusland wilde vergroten. Banken spelen hierin een rol doordat zij als ‘poortwachters’ wettelijk verplicht zijn deze sancties na te leven. Het blokkeren van betalingen is een van de middelen waarmee banken verdachte transacties kunnen onderzoeken.

In het geval van Andersson Capital zorgde de combinatie van een buitenlandse betaling vanuit China, een regio die regelmatig wordt genoemd in de context van sanctieomzeiling, en het type goederen (luchtvaartonderdelen) ervoor dat ING extra voorzichtig was. De bank hield de betaling van 500.000 USD tegen en vroeg om aanvullende documentatie om te bevestigen dat de onderdelen niet alsnog via omwegen in Rusland terecht zouden komen.

Het KYC-onderzoek: wat houdt het in?

Het begrip ‘Know Your Customer’ (KYC) betekent letterlijk ‘ken je klant’. Dit proces houdt in dat banken verplicht zijn om informatie over hun klanten en transacties te verzamelen om witwassen, fraude, en andere economische criminaliteit te voorkomen. ING startte in deze zaak een KYC-onderzoek en vroeg Andersson Capital om aanvullende informatie over de transactie en over wie de eindgebruiker van de onderdelen zou zijn. Een van de belangrijkste documenten die ING verlangde, was een ‘end user certificate’ waarin de eindgebruiker van de vliegtuigmotor werd benoemd. Dit certificaat zou kunnen bevestigen dat de motor niet werd doorverkocht aan gesanctioneerde partijen in Rusland.

Hoewel Andersson Capital aan het verzoek van ING voldeed door het verstrekken van facturen, koopovereenkomsten en verklaringen, twijfelde de bank aan de opgegeven eindgebruiker, Drayton Aerospace Limited. Volgens ING was Drayton geen vliegtuigmaatschappij en kon daarom niet de eindgebruiker van de motor zijn. ING bleef vragen om een nauwkeuriger certificaat, en Andersson Capital leverde uiteindelijk een document aan waarin vliegmaatschappij Lion Air werd benoemd als eindgebruiker. Deze verklaring riep echter nieuwe vragen op, omdat Lion Air geen vliegtuigen van het type gebruikte waarvoor de motor bedoeld was.

De uitspraak: rechtbank geeft ING gelijk

De voorzieningenrechter stelde ING Bank in het gelijk en wees de vordering van Andersson Capital af. De rechtbank oordeelde dat ING, gezien de risico’s van sanctieomzeiling, gerechtigd was om de betaling tegen te houden. Omdat banken door de wet verplicht zijn om te voorkomen dat zij transacties faciliteren die sancties kunnen overtreden, was ING’s voorzichtigheid begrijpelijk. Volgens de rechtbank mocht ING de betaling tijdelijk tegenhouden totdat ze zeker wist dat de transactie niet in strijd was met de wet. Hierbij werd verwezen naar artikel 2 van de algemene bankvoorwaarden (ABV), dat de zorgplicht van banken beschrijft.

Andersson Capital stelde dat ING in strijd handelde met haar zorgplicht om klantvriendelijk en professioneel te handelen, maar de rechtbank wees dit argument af. ING heeft volgens de rechter juist gehandeld door de belangen van zowel Andersson Capital als de eigen wettelijke verplichtingen af te wegen. De rechtbank benadrukte dat ING de betaling alleen had tegengehouden omdat de bank niet met zekerheid kon uitsluiten dat de motor naar Rusland zou gaan, wat ingaat tegen Europese sancties.

Wat betekent deze uitspraak voor bedrijven met internationale transacties?

De uitspraak onderstreept het belang van goede documentatie bij internationale transacties. Voor bedrijven die internationale handel drijven, zeker in gesanctioneerde sectoren zoals luchtvaart, is het van cruciaal belang om transparant te zijn over de eindbestemming van hun producten. Banken kunnen verplicht worden transacties te blokkeren en zullen om gedetailleerde informatie vragen om sanctierisico’s uit te sluiten. Het niet tijdig verstrekken van de juiste documentatie kan leiden tot financiële schade door betalingsvertragingen en een verlies van vertrouwen in de samenwerking met de bank.

Ook deze uitspraak benadrukt dat banken de bevoegdheid hebben om transacties tijdelijk tegen te houden als onderdeel van hun wettelijke zorgplicht. Bedrijven dienen zich daarom bewust te zijn van de strikte eisen die aan hen worden gesteld en zorgen voor tijdige en volledige naleving van alle documentatie-eisen.

Financieel Recht Advocaten kan helpen bij betalingsblokkades

Heeft u als ondernemer ook te maken met een geblokkeerde betaling of dreigt uw bank een belangrijke transactie tegen te houden? Financieel Recht Advocaten kan helpen. Wij zijn gespecialiseerd in het ondersteunen van ondernemers in financiële geschillen, zoals betalingsblokkades en KYC-onderzoeken door banken. Neem vandaag nog contact op voor een vrijblijvend advies en ontdek hoe wij u kunnen bijstaan om snel toegang te krijgen tot uw betalingen en uw bedrijfsvoering te beschermen.