Op 19 juni 2024 heeft de rechtbank Den Haag uitspraak gedaan in een geschil tussen een particuliere hypotheekhouder en ING Bank. De zaak draaide om de beëindiging van de bancaire relatie, de opeising van de hypothecaire lening en de geplande executoriale verkoop van een woning. ING Bank stelde dat de hypotheek was verstrekt op basis van onjuiste en mogelijk vervalste gegevens en dat sprake was van fraude. De rechtbank heeft geoordeeld dat ING gerechtigd was de hypotheek op te eisen en over te gaan tot de verkoop van de woning.
De feiten van de zaak
De eiser had in 2021 een hypotheek afgesloten bij ING Bank voor een woning ter waarde van €425.000. Bij de aanvraag had hij onder meer belastingaangiften en jaarrekeningen overlegd om zijn financiële positie aan te tonen. Later bleek dat de gegevens in de belastingaangiften aanzienlijk verschilden van de belastingaanslagen. De jaarcijfers toonden bovendien een hogere omzet dan de bankafschriften van zijn onderneming konden verklaren.
In 2022 ontving ING fraudesignalen en startte een onderzoek. De bank verzocht de eiser om aanvullende documentatie te verstrekken ter onderbouwing van zijn financiële gegevens. Toen hier geen adequate reactie op kwam, besloot ING de hypotheek op te eisen en de woning via een executoriale verkoop te veilen.
ING’s recht op beëindiging en opeising
Volgens de algemene bankvoorwaarden (ABV) en de specifieke voorwaarden van de hypotheekovereenkomst heeft ING het recht om de bancaire relatie te beëindigen als sprake is van onjuiste of misleidende informatie. Ook is de bank verplicht om de integriteit van haar dienstverlening te waarborgen onder de Wet financieel toezicht (Wft) en de Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme (Wwft).
De rechtbank stelde vast dat de door de eiser ingediende belastingaangiften en jaarcijfers niet overeenkwamen met objectieve gegevens zoals belastingaanslagen en bankafschriften. Hoewel de eiser betoogde dat eventuele fouten te wijten waren aan zijn boekhouder, heeft hij nagelaten dit afdoende te onderbouwen. Ook werd geconstateerd dat hij een factuur indiende voor een bouwdepot, terwijl de daarin vermelde werkzaamheden niet waren uitgevoerd.
Gevolgen voor de hypotheekhouder
De eiser betoogde dat het opeisen van de hypotheek naar redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar was, mede omdat hij zijn hypotheeklasten naar eigen zeggen altijd op tijd had betaald. De rechtbank oordeelde echter dat er geen sprake was van tijdige betalingen, omdat ING herhaaldelijk herinneringen moest sturen. Bovendien woog het belang van ING om haar integriteit te waarborgen zwaarder dan de gevolgen voor de eiser.
De rechtbank stond toe dat ING de woning mocht executeren. Daarbij werd geoordeeld dat ING zorgvuldig te werk was gegaan en dat er geen sprake was van misbruik van bevoegdheden. De eiser had voldoende tijd gehad om de situatie te verduidelijken of betalingsachterstanden in te lopen.
Opname in frauderegisters
ING had de persoonsgegevens van de eiser geregistreerd in diverse frauderegisters, waaronder het extern verwijzingsregister (EVR). Voor een dergelijke registratie gelden strenge eisen. Volgens de rechtbank was aan deze eisen voldaan, omdat sprake was van concrete feiten die duidden op fraude. De eiser had geen plausibele verklaring kunnen geven voor de valse documenten die bij de hypotheekaanvraag waren ingediend.
De opname in frauderegisters is een ingrijpende maatregel. Het betekent dat andere financiële instellingen de geregistreerde persoon kunnen weigeren als klant. De rechtbank oordeelde echter dat de ernst van de situatie en de schade aan het vertrouwen in de financiële sector deze maatregel rechtvaardigden.
Lessen uit deze uitspraak
Deze uitspraak benadrukt hoe belangrijk het is om bij financiële aanvragen volledige en correcte informatie te verstrekken. Banken hebben niet alleen het recht, maar ook de wettelijke plicht om klanten te onderzoeken en te handelen bij vermoedens van fraude. Voor consumenten is het essentieel om transparant te zijn en hun verplichtingen nauwgezet na te komen.
Hulp van financieel recht advocaten
Heeft u een geschil met uw bank, bijvoorbeeld over een hypotheek, lening of opname in een frauderegister? Financieel Recht Advocaten kan u adviseren en bijstaan. Neem vandaag nog contact op om uw situatie te bespreken en juridische stappen te overwegen.
