Banken worden steeds strenger bij het onderzoeken van hun klanten, onder het mom van “Know Your Customer” (Ken Uw Klant). Dit komt voort uit de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) en de Wet op het financieel toezicht (Wft), die banken verplichten om te weten wie hun klanten zijn en om maatregelen te nemen tegen witwaspraktijken. Deze toegenomen aandacht van banken is mede ingegeven door de schikking van ING Bank met het Openbaar Ministerie in 2018, waarbij ING werd bestraft voor onvoldoende inspanningen om witwassen via haar bankrekeningen te voorkomen.
Het belang van klantonderzoek door banken
Banken stellen steeds meer vragen over klanten, inclusief vragen over de uiteindelijke aandeelhouders en het gebruik van bankrekeningen. Dit is van groot belang om criminele en terroristische activiteiten tegen te gaan. Zelfs bonafide ondernemers ondervinden de gevolgen van deze ontwikkeling. Hoewel het klantonderzoek in de meeste gevallen na het beantwoorden van enkele vragen kan worden afgerond, kan het soms moeizamer verlopen. Het kan zelfs maanden duren, met veel vervolgvragen en het opvragen van aanvullende informatie.
Bijzondere sectoren en specifieke kennis
Sectoren waarin veel contant geld circuleert (zoals coffeeshops, seksclubs en sauna’s), buitenlandse handel (met name naar Rusland en delen van Afrika), en sectoren waarin fraude vaak voorkomt (zoals bepaalde zorgsectoren) ervaren doorgaans meer obstakels bij het klantonderzoek. Recentelijk liggen ook handelsplatforms en handelaren in cryptocurrency, zoals Bitcoin, onder een vergrootglas bij banken. Zelfs ondernemers die op een innovatieve manier werken, worden geconfronteerd met vragen van banken.
Het is daarom cruciaal om tijdens het onderzoek professionele hulp in te schakelen om de vragen van de bank op de juiste manier te beantwoorden. Vooral in sectoren met specifieke gebruiken of in de handel in cryptocurrency is het belangrijk om de bankmedewerker die het onderzoek uitvoert duidelijk uit te leggen hoe de sector werkt. Deze specifieke kennis is niet altijd aanwezig bij de afdelingen die belast zijn met klantonderzoeken. Het ontbreken van een goede uitleg kan onduidelijkheden bij de bank veroorzaken, wat uiteindelijk kan leiden tot het opzeggen van de klantrelatie.
Zorgplicht en juridische bescherming
Aangezien een bankrekening essentieel is voor vrijwel elke ondernemer, kan een bank niet zomaar de klantrelatie beëindigen. De bank moet de zorgplicht in acht nemen en het nadeel van opzegging tegen het eigen belang afwegen, zoals het naleven van de wettelijke verplichtingen op basis van de Wwft en de Wft. Helaas verloopt dit niet altijd zoals het hoort. Banken zeggen soms onterecht klantrelaties op, waardoor een gang naar de rechter de enige uitweg kan zijn.
Bij ons advocatenkantoor helpen wij regelmatig ondernemers die geconfronteerd worden met het opzeggen van hun klantrelatie door een bank. In recente uitspraken van 22 september 2020 en 29 juni 2021 hebben wij succesvol opgetreden namens ondernemers tegen hun bank. Deze uitspraken laten zien dat banken altijd een goede reden moeten hebben om een klantrelatie op te zeggen, wat niet altijd het geval is. In dergelijke gevallen kan de rechter de bank veroordelen om de betaalrekeningen ter beschikking te blijven stellen aan de ondernemer.
Financieel Recht Advocaten
Het is belangrijk om te benadrukken dat banken niet alleen bij het opzeggen van bestaande klantrelaties rekening moeten houden met hun zorgplicht. Recentelijk heeft de Hoge Raad geoordeeld dat banken soms ook verplicht kunnen zijn om een nieuwe betaalrekening aan te bieden aan een (voormalige) klant, zelfs als de bank eerder terecht de betaalrekening en andere diensten heeft beëindigd. Dit is opmerkelijk, aangezien in het Nederlandse contractenrecht in beginsel iedereen vrij is om te kiezen met wie zij wel of geen contract aangaan.
Voor banken is deze contractvrijheid echter beperkt vanwege hun belangrijke rol in het betalingsverkeer en de daarmee samenhangende zorgplicht. Voor ondernemers van wie de betaalrekening is opgezegd door de bank, biedt de recente uitspraak van de Hoge Raad mogelijk aanknopingspunten om alsnog over een betaalrekening te kunnen beschikken.
Als u als ondernemer te maken krijgt met het opzeggen van uw klantrelatie door een bank, staan onze advocaten voor u klaar om u te helpen. Wij hebben uitgebreide ervaring en expertise op het gebied van financieel recht en kunnen u bijstaan in uw juridische strijd met de bank. Neem vandaag nog contact met ons op voor een vrijblijvend adviesgesprek. Samen zorgen we ervoor dat uw belangen worden beschermd en dat u toegang blijft behouden tot essentiële bancaire diensten.
