Een recente uitspraak van de Rechtbank Den Haag heeft belangrijke gevolgen voor consumenten met hypotheken. In deze zaak oordeelde de rechtbank dat een hypotheekverstrekker, Obvion N.V., onterecht een lening had opgezegd. Wat betekent dit voor klanten van financiële instellingen?
Wat was er aan de hand?
Een particuliere klant, eigenaresse van een eenmanszaak, had in 2019 een hypothecaire lening afgesloten bij Obvion N.V. voor de aankoop van een woning. De aanvraag werd destijds gedaan via een tussenpersoon. Tijdens het aanvraagproces werden onjuiste inkomensgegevens ingediend, waaronder een vervalste werkgeversverklaring en loonstrook. De klant beweerde dat deze documenten zonder haar medeweten door de tussenpersoon waren vervalst.
In 2020 ontdekte Obvion dat de verstrekte gegevens niet klopten. Zij stelde een onderzoek in en verzocht de klant om aanvullende financiële informatie, zoals belastingaangiften en inkomensgegevens, om een nieuwe toets uit te voeren. De klant weigerde echter deze informatie aan te leveren, omdat zij vond dat deze verplichting niet voortvloeide uit de hypothecaire overeenkomst. Dit leidde uiteindelijk tot de opzegging van de lening door Obvion in 2023.
Wat waren de standpunten van beide partijen?
Obvion N.V.
Obvion stelde dat zij wettelijk verplicht was om een cliëntenonderzoek uit te voeren op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Omdat er onjuiste inkomensgegevens waren verstrekt, moest zij volgens de Wwft nagaan of de lening nog verantwoord was. Obvion meende dat de klant verplicht was om mee te werken aan dit onderzoek en dat het weigeren van informatie een geldige reden was om de lening op te zeggen.
De klant
De klant voerde aan dat zij niet verplicht was om aanvullende informatie te verstrekken, omdat dit niet was vastgelegd in de hypotheekovereenkomst. Zij benadrukte dat zij altijd aan haar betalingsverplichtingen had voldaan en dat de vervalste documenten zonder haar medeweten waren ingediend. Bovendien vond zij dat de opzegging van de lening onterecht was, omdat Obvion geen duidelijke contractuele basis had voor haar verzoeken.
Wat oordeelde de rechtbank?
De rechtbank stelde vast dat Obvion de lening niet rechtsgeldig had opgezegd. Er waren meerdere redenen voor dit oordeel:
Ontbreken van een contractuele grondslag
De rechtbank oordeelde dat de algemene voorwaarden van Obvion geen duidelijke verplichting bevatten voor de klant om informatie te verstrekken in het kader van een cliëntenonderzoek. Hoewel Obvion op grond van de Wwft verplicht is om klanten te onderzoeken, rust deze verplichting wettelijk alleen op de financiële instelling zelf, niet rechtstreeks op de klant. Obvion had geen bepalingen in de overeenkomst opgenomen die de klant verplichtten om aanvullende informatie te verstrekken voor een dergelijk onderzoek.
Geen verband met hypothecaire zekerheid
De bepalingen in de algemene voorwaarden van Obvion, zoals artikel 2.6 en artikel 2.8, verwezen uitsluitend naar verplichtingen met betrekking tot de hypothecaire zekerheid, zoals het informeren over de staat van de woning. Deze bepalingen konden niet worden gebruikt om bredere informatieverzoeken te rechtvaardigen.
Onvoldoende motivering
De rechtbank vond dat Obvion onvoldoende had toegelicht waarom de verstrekte informatie van de klant noodzakelijk was voor het handhaven van de lening. Het enkele feit dat onjuiste documenten waren ingediend bij de aanvraag was onvoldoende om de lening op te zeggen, zeker omdat de klant geen verwijt trof.
Toepassing van de Wwft
Hoewel Obvion stelde dat de Wwft haar verplichtte de lening op te zeggen, benadrukte de rechtbank dat de wet niet rechtstreeks doorwerkt in de contractuele relatie tussen een financiële instelling en een klant. Voor een opzegging op grond van de Wwft was een duidelijke contractuele basis vereist, die hier ontbrak.
Wat betekent deze uitspraak?
De uitspraak onderstreept dat banken en hypotheekverstrekkers gebonden zijn aan de afspraken in hun contracten en algemene voorwaarden. Ze kunnen niet zomaar aanvullende eisen stellen of een lening opzeggen zonder een duidelijke juridische basis. Voor klanten betekent dit dat ze beschermd worden tegen willekeurige acties van financiële instellingen, zelfs als er fouten zijn gemaakt bij de aanvraag van een lening.
Daarnaast benadrukt de uitspraak het belang van heldere afspraken in hypothecaire overeenkomsten. Banken moeten expliciet vastleggen welke verplichtingen klanten hebben, bijvoorbeeld bij een cliëntenonderzoek. Het ontbreken van zulke afspraken kan ertoe leiden dat een opzegging onrechtmatig wordt geacht.
Wat kunt u doen als uw lening wordt opgezegd?
Als uw bank of hypotheekverstrekker uw lening dreigt op te zeggen, is het belangrijk om snel te handelen:
1. Lees uw contract zorgvuldig
Controleer of de bank zich beroept op bepalingen in de algemene voorwaarden of de overeenkomst. Kijk of deze bepalingen duidelijk aansluiten bij de eisen die aan u worden gesteld.
2. Vraag om een schriftelijke motivering
Vraag uw bank om een duidelijke uitleg van de reden voor de opzegging. Banken moeten dit zorgvuldig onderbouwen.
3. Win juridisch advies in
Schakel een gespecialiseerde advocaat in om te beoordelen of de bank zich aan de regels houdt. Vaak zijn er juridische mogelijkheden om een opzegging ongedaan te maken.
Financieel Recht Advocaten helpt u verder
Deze uitspraak benadrukt hoe complex het financiële recht kan zijn. Als u problemen heeft met uw bank, hypotheekverstrekker of een opzegging van uw lening, is het verstandig om juridische bijstand te zoeken. Financieel Recht Advocaten is gespecialiseerd in geschillen met financiële instellingen en helpt u graag om uw rechten te beschermen. Neem vandaag nog contact op en ontdek wat wij voor u kunnen betekenen.
