Recentelijk heeft een rechter bepaald dat het beëindigen van een bankrelatie vanwege contante stortingen niet altijd gerechtvaardigd is. Banken beroepen zich vaak op de Wet op het financieel toezicht (Wft) en de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) om relaties met klanten op te zeggen, maar dit kan niet zomaar. In deze blog leggen we uit wanneer een opzegging onrechtmatig kan zijn en wat de belangrijkste juridische regels zijn rondom contante betalingen. Daarnaast bespreken we een recente rechtszaak waarin de rechter een opzegging onterecht vond.
Wettelijke verplichtingen voor banken
Banken hebben op grond van de Wft en Wwft de verplichting om klantgegevens te onderzoeken en transacties te controleren. Deze wetten zijn bedoeld om financiële misstanden, zoals witwassen en terrorismefinanciering, tegen te gaan. Banken moeten dus nagaan waar het geld van hun klanten vandaan komt. Contant geld is echter moeilijker te traceren dan elektronische betalingen, waardoor banken soms extra controles uitvoeren als klanten veel contante stortingen doen.
Wanneer een klant veel met contant geld werkt, moet hij kunnen aantonen waar het geld vandaan komt. Banken kunnen daarom aanvullende vragen stellen. Het idee is dat zij willen voorkomen dat hun diensten onbedoeld worden gebruikt voor illegale activiteiten. Het ontvangen van deze vragen kan als klant als belastend worden ervaren, vooral wanneer het gevoel ontstaat dat elke beantwoorde vraag leidt tot nog meer vragen.
Wanneer banken contante betalingen als probleem zien
Ondernemingen die veel contante betalingen ontvangen, zoals winkels of autohandelaren, kunnen hierdoor in een lastig parket terechtkomen. Banken hebben vaak een strikt risicobeleid (risk appetite) dat weinig ruimte biedt voor contante geldstromen. Hoewel contant geld een wettig betaalmiddel is, vallen grote hoeveelheden contant geld vaak buiten het risicoprofiel van de bank. Dit leidt soms tot de beëindiging van de bankrelatie.
Als een bank concludeert dat het niet kan voldoen aan de vereisten van de Wft of Wwft vanwege de onduidelijke herkomst van contant geld, kunnen zij proberen de relatie met de klant op te zeggen. Echter, dit kan ernstige gevolgen hebben voor bedrijven die afhankelijk zijn van contant betalingsverkeer. In sommige gevallen kunnen zij nergens anders een bankrekening openen, wat hun voortbestaan bedreigt.
Het recht van de bank om een relatie op te zeggen
In de algemene voorwaarden van de meeste banken staat dat zij de klantrelatie kunnen beëindigen. Dit recht is echter niet absoluut. Banken hebben ook een zorgplicht, wat betekent dat ze zorgvuldig moeten handelen richting hun klanten. Daarnaast zijn ze gebonden aan de eisen van redelijkheid en billijkheid, zoals bepaald in artikel 6:284 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Dit betekent dat een bank niet zomaar een opzegging kan doorvoeren als dit onredelijke of onevenredige gevolgen heeft voor de klant, bijvoorbeeld wanneer een onderneming hierdoor zonder toegang tot betalingsverkeer komt te zitten.
Wat de rechter bepaalde in een recent geval
In een recente zaak ging het om een ondernemer die handelde in tweedehands auto’s en veel contante betalingen ontving van klanten uit het buitenland. De bank stelde meerdere vragen over de herkomst van deze contante bedragen. De ondernemer gaf antwoorden, maar er ontstond een misverstand over het beantwoorden van aanvullende vragen. De bank besloot daarop de relatie op te zeggen.
De rechter oordeelde echter dat de bank te snel had gehandeld. De bank had namelijk eerder aangegeven dat ze de ondernemer een aanvullende lijst met vragen zou sturen, maar dit had zij niet meer gedaan voordat ze de relatie beëindigde. Bovendien was de ondernemer al tien jaar klant bij de bank en had hij in het verleden altijd voldaan aan de verzoeken om informatie. De rechter vond dat, gezien de lange klantrelatie en het feit dat het lastig zou zijn voor de ondernemer om een nieuwe bankrekening te openen, de bank haar zorgplicht had verzaakt. De opzegging werd als onrechtmatig beoordeeld en de bank moest de klantrelatie voortzetten.
Waarom is dit belangrijk voor u?
Als u te maken krijgt met een bank die de relatie dreigt op te zeggen vanwege contante geldstromen, is het belangrijk om te weten dat u niet zomaar aan de kant gezet kunt worden. Banken hebben weliswaar het recht om een relatie te beëindigen, maar dit moet altijd binnen de grenzen van de wet gebeuren. Ze moeten zorgvuldig omgaan met hun beslissingen en kunnen niet zomaar hun contractuele vrijheid inzetten om een klantrelatie te beëindigen.
De zorgplicht van de bank is hierbij een belangrijk juridisch principe. Deze zorgplicht verplicht banken om het belang van hun klanten mee te wegen in hun besluitvorming, zeker als het gaat om iets cruciaals als toegang tot betalingsverkeer. Zonder een bankrekening is het vrijwel onmogelijk om als onderneming te opereren, en dit kan de rechter meewegen bij de beoordeling van de opzegging.
Financieel Recht Advocaten
Bent u ondernemer en heeft uw bank de relatie beëindigd of dreigt zij dit te doen vanwege contante stortingen? Dan is het verstandig om uw juridische positie te laten controleren door een specialist. Hoewel banken het recht hebben om relaties te beëindigen, zijn ze gebonden aan wettelijke grenzen en zorgplichten. In veel gevallen, zoals het bovengenoemde voorbeeld, kan een rechter oordelen dat een opzegging onrechtmatig is. Financieel Recht Advocaten kan u helpen om uw rechten te beschermen en te voorkomen dat u onterecht zonder bankrekening komt te zitten. Neem contact met ons op voor juridisch advies en begeleiding.
