Verzekeraar mag verzekering beëindigen bij opzettelijke verzwijging: Achmea krijgt gelijk in hoger beroep

Wanneer u een verzekering afsluit, bent u verplicht om juiste en volledige informatie te geven. Verzwijgt u iets belangrijks? Dan kan dat grote gevolgen hebben, zoals blijkt uit een recente uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam. In deze zaak bepaalde het hof dat Achmea een autoverzekering terecht had beëindigd omdat de verzekerde bij het afsluiten belangrijke informatie had achtergehouden. Bovendien mag de verzekeraar het volledige bedrag van ruim €116.000 terugvorderen. Dit arrest laat zien hoe streng de regels rondom de mededelingsplicht zijn en hoe zwaar opzettelijke misleiding weegt. Ondernemers en particulieren doen er goed aan alert te zijn op dit soort juridische risico’s.

Wat speelde er in deze zaak?

De verzekerde had bij Achmea een autoverzekering afgesloten, maar daarbij verzwegen dat een eerdere verzekering wegens wanbetaling was opgezegd en dat hem daarna opnieuw een verzekering was geweigerd. Pas jaren later ontdekte Achmea deze verzwijging, waarna zij besloot geen verdere uitkeringen meer te doen en het reeds uitgekeerde bedrag terug te vorderen. De verzekerde vocht deze beslissing aan en stelde onder andere dat Achmea te laat had gereageerd. De rechter ging daar niet in mee.

De mededelingsplicht bij het afsluiten van een verzekering

Wie een verzekering aanvraagt, moet belangrijke feiten over zijn verzekeringsverleden en risico’s eerlijk en volledig opgeven. Deze verplichting heet de mededelingsplicht. Doet u dat niet, dan kan de verzekeraar de overeenkomst vernietigen en al betaalde bedragen terugvorderen. In deze zaak was sprake van opzet tot misleiding, wat de zwaarste vorm van schending van de mededelingsplicht is. Dat betekent dat de verzekerde bewust verkeerde informatie heeft gegeven met het doel een verzekering te verkrijgen.

Twee maanden om actie te ondernemen: de vervaltermijn

Volgens de wet heeft een verzekeraar slechts twee maanden nadat zij de verzwijging ontdekt om formeel een beroep te doen op de gevolgen daarvan. De verzekerde stelde dat die termijn was verstreken. Het hof oordeelde echter dat Achmea de verzwijging pas op 30 april 2019 daadwerkelijk had ontdekt, en dat de brief van 20 juni 2019 dus op tijd was. Daarmee kon Achmea de verzekering rechtsgeldig beëindigen en de uitkeringen terugvorderen.

Waarom rechtsverwerking geen kans kreeg

De verzekerde stelde dat Achmea haar recht had verwerkt door jarenlang schadevergoedingen uit te keren. Hij wees erop dat hij nu geen beroep meer kon doen op andere schadevergoedingsmogelijkheden en dat hij ernstig benadeeld werd. Het hof verwierp dit verweer. Alleen tijdsverloop is niet voldoende voor rechtsverwerking. Er moeten bijkomende omstandigheden zijn, zoals gewekt vertrouwen of onredelijke benadeling. In dit geval vond het hof dat de verzekerde het probleem zelf had veroorzaakt door zijn opzettelijke misleiding, en dat hij dus de gevolgen moest dragen.

Kosten en terugvordering: hoe ver mag een verzekeraar gaan?

Achmea kreeg in deze zaak volledig gelijk. De verzekeraar mocht niet alleen stoppen met uitkeren, maar ook de volledige schadevergoeding terugvorderen, inclusief bedragen die aan belangenbehartigers waren betaald én interne kosten van schadeafhandeling. Het hof vond dat de verzekerde zich in strijd met de redelijkheid en billijkheid had gedragen door jarenlang uitkeringen te ontvangen, terwijl hij wist dat hij die op basis van misleiding had verkregen. Dat maakte ook de extra kosten verhaalbaar.

De rol van het IVR-register en de FRISS-score

In de procedure kwam naar voren dat de verzekeraar uiteindelijk de verzwijging ontdekte via een zogenoemde FRISS-score (een intern fraudedetectiesysteem) en een melding in het interne verwijzingsregister (IVR). De verzekerde vond dat Achmea dit eerder had moeten zien en dus te laat was met haar actie. De rechter benadrukte dat de verzekeraar geen plicht had om actief te zoeken naar fraude, maar erop mocht vertrouwen dat de klant de waarheid sprak. Daarmee werd ook dat verweer van tafel geveegd.

Wat betekent dit voor u als verzekerde of ondernemer?

Deze uitspraak onderstreept hoe belangrijk het is om bij het afsluiten van een verzekering volledig open kaart te spelen. Het bewust achterhouden van informatie over eerdere beëindigde of geweigerde verzekeringen kan leiden tot:

• Beëindiging van de verzekering met terugwerkende kracht
• Terugvordering van alle uitkeringen, inclusief betaalde kosten
• Registratie in het IVR-register
• Geen mogelijkheid meer tot schadevergoeding elders
• Ernstige financiële gevolgen, ook jaren later

Voor ondernemers is dit extra belangrijk. Een fout in een verzekeringsaanvraag kan niet alleen persoonlijke schade veroorzaken, maar ook gevolgen hebben voor de bedrijfscontinuïteit, aansprakelijkheid en reputatie.

Conclusie

Verzekeraars mogen in vergaande mate optreden tegen verzekerden die hun mededelingsplicht schenden. In deze zaak kreeg Achmea volledig gelijk: de verzwijging werd op tijd ontdekt, het beroep op rechtsverwerking faalde, en het volledige schadebedrag moest worden terugbetaald. Voor iedereen die een verzekering afsluit, geldt daarom: eerlijkheid is essentieel. Want zodra blijkt dat er sprake is van opzettelijke misleiding, kan de schade enorm oplopen.

Financieel Recht Advocaten helpt uitsluitend bij bestaande geschillen met banken of financiële dienstverleners. Heeft u al een probleem, zoals een geblokkeerde rekening, opgezegd krediet of registratie? Dan kunnen wij procederen, onderhandelen of een schikking treffen namens u. Neem contact op als u juridische hulp nodig heeft.