Woning gesloten op grond van de Opiumwet? Rechter schorst besluit wegens disproportionaliteit

Steeds vaker grijpen burgemeesters naar hun bevoegdheid om woningen tijdelijk te sluiten wanneer er drugs of wapens worden aangetroffen. De wettelijke basis hiervoor ligt in artikel 13b van de Opiumwet. Maar is dat altijd terecht?

In een recente uitspraak van de Rechtbank Rotterdam (ECLI:NL:RBROT:2025:4349) schorste de rechter de sluiting van een woning, omdat de gevolgen voor de bewoners te verstrekkend waren. De belangen van de bewoners wogen volgens de rechter zwaarder dan het handhavingsbelang van de burgemeester. Deze uitspraak laat zien dat u zich niet zomaar hoeft neer te leggen bij een sluiting van uw woning.

Waarom werd deze woning gesloten?

In de betreffende zaak woonden grootouders, hun schoondochter en kleinkind in een koopwoning in Rotterdam. In deze woning verbleven tot voor kort ook hun twee volwassen zonen. Na tien meldingen via Meld Misdaad Anoniem (MMA) startte de politie een onderzoek.

Bij een huiszoeking trof de politie onder meer aan:

• Grote hoeveelheden harddrugs (o.a. cocaïne, amfetamine en heroïne),
• Contant geld (meer dan € 300.000,-, deels verborgen in een koelbox op zolder),
• Wapens (gaspistool en stroomstootwapen),
• Gouden sieraden (bijna 5 kg).

De burgemeester besloot daarop om de woning voor drie maanden te sluiten, op grond van artikel 13b Opiumwet. De bewoners maakten bezwaar en vroegen om een voorlopige voorziening bij de voorzieningenrechter.

De rechter: sluiting woning op basis van Opiumwet niet altijd proportioneel

Hoewel de rechter erkende dat de burgemeester bevoegd was tot sluiting, bleek de noodzaak van die maatregel onvoldoende onderbouwd.

Wat speelde mee in de afweging van de rechter?

• Geen overlast of loop op de woning: Buurtbewoners meldden geen hinder.
• Zonen wonen er niet meer: Eén zoon is gedetineerd, de ander is de toegang tot de woning ontzegd.
• Geen medeverdachten meer: De bewoners zelf worden strafrechtelijk niet meer vervolgd.
• Zwaarwegende persoonlijke omstandigheden: Ernstige medische en psychische klachten bij de bewoners, en kwetsbaarheid van het zesjarige kleinkind met een taalontwikkelingsstoornis.
• Risico op woningverlies: De sluiting leidde tot ontbinding van de erfpacht en een boete van € 53.000,-, met grote financiële gevolgen. Bovendien zou de hypotheekverstrekker een registratie in het frauderegister overwegen.

De juridische toets: evenredigheid en proportionaliteit

De rechter toetste het besluit aan de evenredigheidsbeginselen uit het bestuursrecht. Sluiting van een woning is een ingrijpende maatregel. Dat betekent dat de burgemeester moet aantonen dat:

• De maatregel noodzakelijk is,
• Lichtere alternatieven niet volstaan (zoals een waarschuwing of last onder dwangsom),
• De maatregel proportioneel is in verhouding tot het doel.

In dit geval concludeerde de rechter dat: “Niet is uitgesloten dat een minder ingrijpende maatregel voldoende was geweest.”. Daarom werd het besluit geschorst in afwachting van de uitkomst van de bezwaarprocedure.

Wat betekent deze uitspraak voor u?

Wanneer de burgemeester overgaat tot sluiting van uw woning op basis van de Opiumwet, hoeft dat niet automatisch te betekenen dat u uw woning moet verlaten. Er zijn diverse gronden waarop u bezwaar kunt maken of een voorlopige voorziening kunt vragen, zoals:

• U was niet op de hoogte van de drugs of wapens;
• U heeft geen betrokkenheid bij de strafbare feiten;
• U bent medebewoner, geen overtreder;
• U wordt onevenredig zwaar geraakt (denk aan medische, psychische of sociale gevolgen);
• Uw kinderen of kleinkinderen dreigen dakloos te raken.

Wat kunt u doen als uw woning gesloten dreigt te worden?

Laat u direct juridisch bijstaan. Een sluiting op grond van de Opiumwet heeft niet alleen tijdelijke gevolgen, maar kan ook leiden tot:

• Verlies van eigendom of huurcontract;
• Registratie in het frauderegister (FINEC of EVA);
• Problemen bij hypotheekverstrekkers of verhuurders;
• Stress, gezondheidsklachten en sociale ontwrichting.

Een ervaren advocaat kan bezwaar maken en eventueel via een spoedprocedure een voorlopige voorziening aanvragen bij de rechter.

Financieel Recht Advocaten

Wordt uw woning gesloten vanwege de Opiumwet? Heeft u als onschuldige bewoner te maken met vergaande gevolgen? Financieel Recht Advocaten staat voor u klaar. Wij zijn gespecialiseerd in: Neem vandaag nog contact op voor een intake.