In deze zaak heeft het Gerechtshof te Amsterdam geoordeeld dat de opzegging van de bankrelaties en de overeenkomst verpakt afstorten door ING van de saunaclub Yin Yang naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet onaanvaardbaar is. Ondanks dat Yin Yang maatregelen heeft genomen, zijn deze niet voldoende om de opzegging te voorkomen.
Aanleiding
Yin Yang is een saunaclub en heeft een bankrelatie met ING sinds 1994. Sinds 2008 is er een overeenkomst verpakt afstorten tussen Stichting CS Bedrijven en ING gesloten. Op deze bankrelaties zijn de ABV en de ING Voorwaarden Zakelijke Rekening van toepassing. Hierin is onder andere de zorgplicht en het opzeggen van een bankrelatie uiteengezet.
De politie heeft eind november 2016 een inval gedaan in de saunaclub. Hier zijn onder andere drugs gevonden. Diezelfde dag is ook strafrechtelijk beslag gelegd op de ING-rekeningen van Yin Yang.
ING staat de contante stortingen niet langer toe
ING besluit in maart 2017 de overeenkomst verpakt afstorten direct op te zeggen. De volgende redenen liggen hieraan ten grondslag: verdenking van witwassen en vrouwenhandel, de aangetroffen middelen bij de politie-inval en het derdenbeslag. Daarnaast zijn er regelmatig grote sommen contact geld gestort. De herkomst van deze gelden zijn niet duidelijk. ING staat de contante stortingen van Stichting CS Bedrijven niet langer toe.
ING zegt bankrelaties op
Daarnaast zegt ING in april 2017 de bankrelaties met Yin Yang en Stichting CS Bedrijven op. Daarbij heeft ING aangegeven dat vanwege verdachte stortingen en verontrustende mediaberichten het niet meer mogelijk is om te garanderen dat de rekeningen niet gebruikt worden voor witwassen en daardoor onvoldoende inhoud kan geven aan de Wft en Wwft.
Procedure over voortzetten bankrelatie
Over het voortzetten van de bankrelatie wordt vervolgens door partijen geprocedeerd. Het hof geeft aan dat ING de zakelijke rekening van Stichting CS Bedrijven voort moet zetten tot 1 januari 2018. In dit geschil draaide het in de kern om de vraag of het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is dat de overeenkomst en de bankrelaties door ING zijn beëindigd. Daarbij heeft het hof geoordeeld dat de opzegging niet onaanvaardbaar is, maar het wel onaanvaardbaar is de toegang tot giraal verkeer geheel te onthouden. Dit is onaanvaardbaar gezien de beslissing is genomen op basis van enkele verdenkingen. Er moet een kans worden geboden om aanpassingen in de bedrijfsvoering door te voeren en een andere bank te zoeken. Er moet dus ten minste één bankrekening ter beschikking worden gesteld. Yin Yang moet concrete en doeltreffende maatregelen treffen, om het risico op betrokkenheid bij witwassen, om het reputatie- en integriteitsrisico van ING te beperken. Het hof geeft een aantal mogelijke oplossingen, zoals een toelatingsbeleid. Zie hier de volledige uitspraak.
De Officier van Justitie laat in november 2017 weten dat Yin Yang zal worden vervolgd voor witwassen, wisselen zonder vergunning en valsheid in geschrifte. ING gaat op 1 januari 2018 over tot het beëindigen van de bankrelatie met Stichting CS Bedrijven. Daadwerkelijke beëindiging vindt plaatst in februari van dat jaar. Daarbij voert ING aan dat de Stichting onvoldoende heeft geprobeerd om elders een bankrelatie aan te gaan. Yin Yang overlegt vervolgens verschillende afwijzingen van diverse banken.
Vorderingen
Begin juni 2018 wordt de strafzaak tegen Yin Yang geseponeerd. Een schikking is getroffen met betrekking tot het wisselen van contant geld. Eind juli 2018 wordt ING verzocht de bankrelaties te continueren. ING laat medio augustus 2018 weten dat geen vertrouwen meer bestaat in de relatie met Yin Yang.
ING is het niet eens met de continuering van de bankrelaties. ING vordert dan ook dat de vonnissen worden vernietigd, waarin de rechtbank bepaalt dat de bankrelatie met Yin Yang moet worden voortgezet. Klik hier voor het eerste en tweede vonnis.
De vraag in dit geschil is of het aannemelijk is dat de bodemrechter zal oordelen dat de opzegging in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. In twee kortgedingen is deze vraag ook voorgelegd. Klik hier voor het eerste en tweede kort geding.
Bankrekening nodig voor deelname aan maatschappelijk verkeer
In de kort gedingen geeft het hof aan dat ING bij haar dienstverlening de nodige zorgvuldigheid in acht dient te nemen. Ook moet rekening worden gehouden met de belangen van Yin Yang (artikel 2 lid 1 ABV). Om deel te kunnen nemen aan het maatschappelijk verkeer is het van belang om te kunnen beschikken over een bankrekening.
Meewerken aan cliëntonderzoek
Maar Yin Yang moet ook meewerken op grond van artikel 2 lid 2 ABV. Zo kan ING verplichtingen nakomen tegenover andere toezichthouders. Tevens mag Yin Yang geen misbruik maken van de diensten van ING. Zo komt de betrouwbaarheid en reputatie van de ING niet in het gedrang.
ING moet bijvoorbeeld een cliëntenonderzoek uitvoeren (artikel 3 lid 2 aanhef en sub d Wwft). Het gaat om een verscherpt onderzoek in het geval van Yin Yang, nu het gaat om een verhoogd integriteitsrisico (artikel 8 lid 1 Wwft). ING mag om aanvullende informatie vragen over klanten die grote contante bedragen betalen.
Herkomst contante gelden nog steeds onduidelijk
Yin Yang moest enkele maatregelen nemen. Zo hebben zij niet langer biljetten van 200 euro en 500 euro aangenomen, zijn er aangescherpte huisregels en wordt giraal betalen gestimuleerd. Yin Yang was eerder niet akkoord gegaan met het verplicht stellen van girale betalingen. De zorgen van ING omtrent de herkomst van de contante gelden zijn niet afdoende weggenomen door Yin Yang. Tevens is geen systeem voorgesteld om zicht te krijgen in bezoekers die grote bedragen contant bij haar uitgeven.
Nauwelijks mogelijkheid aangaan andere bankrelatie
Het hof achtte het in eerdere kort gedingen niet aannemelijk dat de bodemrechter tot oordeel zou komen dat de opzegging van de overeenkomst en beëindiging van de relaties onaanvaardbaar zouden zijn. Dit wordt gebaseerd op de omstandigheden in dit geval, de verplichtingen die de ING heeft in het kader van de Wwft, de beleidsvrijheid die ING heeft, de concrete verdenkingen en de eigen zorg- en informatieplicht van Yin Yang (artikel 2 lid 2 ABV). Dat Yin Yang nauwelijks een andere bankrelatie aan zal kunnen gaan, maakt dit niet anders. Er zijn voldoende mogelijkheden geboden.
Maatstaven redelijkheid en billijkheid
Het hof heeft zich in deze zaak opnieuw moeten buigen over de vraag of de bodemrechter zal oordelen dat het naar maatstaven en redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is dat ING van haar contractuele opzegbevoegdheid gebruik heeft gemaakt. Dit gelet op de bekende feiten en omstandigheden ten tijde van de opzeggingen van de bankrelaties en de overeenkomst verpakt afstorten en de daarbij betrokken belangen van Yin Yang.
Uit de feiten is niet met zekerheid te zeggen dat ten tijde van de opzegging de bankrelatie geen risico meer vormde. Ondanks dat de strafzaak is geseponeerd, betekent dit niet dat onvoldoende aanleiding bestond voor vervolging dan wel veroordeling. Ook is de saunaclub in februari 2019 gesloten wegens een overtreding van de Opiumwet.
Yin Yang heeft enkele maatregelen genomen. Echter, deze maatregelen zijn niet voldoende. De maatregelen leiden er namelijk niet toe dat de opzegging in dit geval, rekening houdende met de maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is.
Resumerend
Het hof komt tot het oordeel dat ING de bankrelaties met Yin Yang rechtsgeldig heeft opgezegd. Yin Yang heeft maatregelen genomen, maar die leiden er niet tot dat de opzeggingen van de bankrelaties en de overeenkomst verpakt afstorten in dit geval naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid als onaanvaardbaar zijn aan te merken. Ook de voorgevallen omstandigheden waarvoor meerdere kort gedingen zijn ingezet, doen daar niets aan af.
Heeft u ook hulp nodig om op een gelijk niveau met de kredietverstrekker in gesprek te raken of om aanspraak te kunnen maken op een schadevergoeding? Neem dan hier vrijblijvend contact met ons op. Ons kantoor heeft ruime ervaring met het procederen tegen banken, tussenpersonen, financieel adviseurs, hypotheekadviseurs, beleggingsadviseurs alsmede vermogensbeheerders.
