Het alom bekende ‘Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme’ (Wwft) bestaat al vijftien jaar en heeft als doel financiële misdrijven te bestrijden. Maar ondanks dit streven blijft het aantal meldingen door accountants ver achter bij de verwachtingen. De Nederlandse Bank (DNB) breidt nu haar focus uit naar kleine banken om tekortschietende witwascontroles aan te pakken. Dit alles in naam van de poortwachtersfunctie en eerlijke concurrentie. Witwassen willen we immers allemaal voorkomen. Echter, recente berichten over contante geldstromen richting Turkije en Dubai, evenals mislukte vervolgingen voor terrorismefinanciering, roepen vragen op over de effectiviteit van de genomen maatregelen.
Het vraagstuk
De inspanningen van toezichthouders lijken prijzenswaardig, maar de uitkomsten ogen mager. Hoewel het aantal gemelde ongebruikelijke transacties in 2022 is gestegen naar 1,9 miljoen, blijft het echte effect op de bestrijding van witwassen onzeker. Melders van verdachte transacties weten nog steeds niet hoe er met hun meldingen wordt omgegaan en of deze überhaupt in strafrechtelijke onderzoeken belanden. Desondanks wordt de focus vooral gelegd op het aanspreken van ‘poortwachters’ om te kunnen verkondigen dat witwassen topprioriteit heeft.
Accountants en Wwft: een kritisch perspectief
Ondanks vijftien jaar Wwft-maatregelen melden accountants slechts een fractie van verdachte transacties, iets meer dan tweeduizend in totaal. Een teleurstellend resultaat. Dit roept de vraag op of de pakkans voor financiële misdrijven in de zee van transacties en het gebrek aan effectieve vervolging niet zo goed als nul procent is.
Een tijdrovende verplichting
In onze onderzoeken bij Visionplanner, waar we de impact van Wwft-gerelateerde werkstappen in dossiers van samenstel software onderzoeken, blijkt dat de verplichtingen aanzienlijk veel tijd vergen. Zelfs met pragmatische implementaties van regelgeving en efficiëntie als focus, kost dit nog steeds aanzienlijke inspanningen. Samensteldossiers worden gevuld met holle termen over integriteit en de Wwft. Dit is vooral opvallend gezien het grote aantal samensteldossiers (honderdduizenden per jaar) versus het veel lagere aantal controle-opdrachten.
Een pleidooi voor vereenvoudiging
Is het niet tijd om accountants vanaf 2024 te ontlasten van de Wwft-verplichtingen? Er zijn reeds regels zoals de VGBA en NOCLAR die bedoeld zijn om ongewenst gedrag te voorkomen. Als deze regels niet voldoende zijn, is het twijfelachtig dat de Wwft wel effectief zal zijn. Bovendien kunnen verdachte transacties ook elders gemeld worden. Vaak worden dezelfde transacties door verschillende partijen waargenomen. Het lijkt een onnodige dubbele inspanning die we kunnen stroomlijnen.
De toekomst van witwasbestrijding
In geval van verzuim door accountants in het waarborgen van financiële integriteit, moeten we adequaat reageren. Dit kan gepaard gaan met juridische stappen en publieke bekendmaking om verantwoordelijkheid te dragen.
Slotgedachte en beroep op expertise
Het is tijd om kritisch te kijken naar de effectiviteit van de Wwft en de verplichtingen die hieruit voortkomen voor accountants. Laten we samen streven naar een evenwicht tussen witwasbestrijding en pragmatische, efficiënte regelgeving. Voor juridisch advies en verdere inzichten in dit complexe vraagstuk, nodigen wij u uit om contact op te nemen met onze deskundige advocaten van Financieel Recht Advocaten. Neem vandaag nog contact met ons op.
