Gerechtshof Amsterdam bevestigt opzeggingsrecht bank bij integriteitsrisico’s
Op 28 januari 2025 deed het gerechtshof Amsterdam uitspraak in de zaak tussen Stichting Voor Waarheid en ING Bank N.V. De stichting had in hoger beroep gevorderd dat de bank haar een betaalrekening moest aanbieden, nadat de eerdere opzegging van de zakelijke rekening door ING had plaatsgevonden. Het hof oordeelde echter dat ING gerechtigd was de relatie met de stichting te beëindigen en dat zij niet verplicht kon worden opnieuw een rekening aan te bieden. Dit arrest onderstreept het belang van een zorgvuldig klantenonderzoek door banken en de gevolgen voor rekeninghouders die niet voldoen aan de eisen van integriteit en transparantie.
Achtergronden van de zaak
Stichting Voor Waarheid, die in het verleden bekend stond onder andere namen zoals Stichting Viruswaarheid.nl en Stichting DancaMundo, had sinds 2020 een zakelijke rekening bij ING. Aanvankelijk werd deze rekening geopend voor dansgerelateerde activiteiten, maar later werd de stichting gebruikt voor juridische procedures en campagnes tegen overheidsmaatregelen rond de coronapandemie. Dit leidde tot aanzienlijke donatiestromen op de zakelijke rekening.
In 2020 ontdekte ING dat een deel van deze donaties, ter waarde van € 50.000, werd overgemaakt naar een privérekening van de bestuurder van de stichting, onder de noemer van een lening. Toen ING de stichting vroeg om documentatie over deze transactie en verdere uitleg over de geldstromen, bleef een afdoende onderbouwing uit. Hierop besloot de bank de relatie te beëindigen, met als reden dat er sprake was van een verhoogd integriteitsrisico en dat de stichting onvoldoende medewerking had verleend aan het wettelijk verplichte klantenonderzoek.
Juridische beoordeling in hoger beroep
In het hoger beroep stelde de stichting dat de opzegging onrechtmatig was en dat ING op basis van haar maatschappelijke positie verplicht was opnieuw een betaalrekening aan te bieden. De belangrijkste argumenten van de stichting waren:
Ongeldige opzegging: Volgens de stichting had ING geen gegronde reden om de bankrelatie te beëindigen, omdat er geen sprake was van fraude of illegale praktijken.
Recht op een bankrekening: De stichting voerde aan dat zonder een betaalrekening deelname aan het economisch verkeer ernstig werd bemoeilijkt, waardoor de bank gehouden zou zijn een betaalrekening aan te bieden.
Terugbetaling van de lening: De stichting stelde dat de lening inmiddels volledig was terugbetaald en dat er dus geen integriteitsrisico meer bestond.
Het hof verwierp deze argumenten en stelde dat ING terecht haar contractuele opzeggingsbevoegdheid had uitgeoefend. Dit werd onderbouwd met de volgende overwegingen:
De bank heeft een wettelijke plicht om te voldoen aan de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) en mag relaties beëindigen als er onvoldoende transparantie is over geldstromen.
De transactie van € 50.000 naar een privédoelstelling van de bestuurder was zonder toestemming van donateurs en zonder adequate verantwoording, wat risico’s met zich meebracht.
De stichting had de integriteitszorgen van ING niet weggenomen, noch had zij tijdig de gevraagde documenten verstrekt.
De vertrouwensrelatie tussen de bank en de stichting was zodanig verstoord dat ING niet verplicht kon worden opnieuw een zakelijke rekening aan te bieden.
Belang voor ondernemers en stichtingen
Deze uitspraak benadrukt dat banken niet zomaar een klant kunnen weigeren, maar dat er in bepaalde gevallen wél voldoende rechtvaardiging bestaat om een bankrelatie te beëindigen. Met name ondernemers en stichtingen die afhankelijk zijn van donaties en externe financiering, moeten zich bewust zijn van de volgende zaken:
Banken zijn verplicht om klantenonderzoek te doen en onduidelijke of verdachte transacties te onderzoeken.
Als een bank herhaaldelijk om documentatie vraagt over geldstromen, is het cruciaal om snel en volledig te reageren.
Betalingen aan privédoelen vanuit zakelijke of ideële rekeningen kunnen leiden tot integriteitsrisico’s en beëindiging van de bankrelatie.
Het hebben van een zakelijke betaalrekening is belangrijk, maar geen absoluut recht. Banken mogen rekeninghouders weigeren als er gegronde redenen zijn, zoals integriteitsrisico’s.
Wat kunt u doen als uw bankrekening wordt opgezegd?
Indien een bank uw rekening opzegt of weigert u als klant te accepteren, is het belangrijk juridisch advies in te winnen. Banken hebben contractvrijheid, maar mogen niet willekeurig klanten weigeren. Indien u vindt dat uw rekening onterecht is opgezegd of als u nergens anders een rekening kunt openen, kunnen juridische stappen mogelijk uitkomst bieden.
Bij Financieel Recht Advocaten hebben wij ruime ervaring met zaken over opzegging van bankrekeningen, integriteitsrisico’s en de juridische verplichtingen van banken. Wij kunnen beoordelen of uw bank de juiste procedure heeft gevolgd en of er juridische mogelijkheden zijn om uw betaalrekening te behouden of een nieuwe te verkrijgen. Neem vandaag nog contact met ons op voor een vrijblijvend adviesgesprek.
