De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is kritisch over het wetsvoorstel Plan van Aanpak Witwassen. Ondanks verbeteringen die zijn doorgevoerd, is de toezichthouder van oordeel dat het aangepaste voorstel de deur opent naar ongekende massasurveillance door banken. De ministerraad stemde in het najaar van 2020 in met het voorstel.
Bezwaar AP
De AP heeft haar bezwaren tegen het wetsvoorstel op een rij gezet in een position paper. De vaste Kamercommissie Financiën heeft deze bezwaren besproken tijdens een rondetafelgesprek met voorstanders van de wet, waaronder de Nederlandse Vereniging van Banken, het Openbaar Ministerie en de Financial Intelligence Unit. De AP stelt dat de belangrijkste bezwaren van het eerdere advies nog overeind staan. Het voorstel overschrijdt volgens de AP een drempel van ongedifferentieerde massasurveillance door private partijen, wat leidt tot uitsluiting en waarbij risico’s op discriminatie kunnen ontstaan. Het voorstel is volgens de AP ook niet noodzakelijk en in strijd met het evenredigheidsbeginsel.
Inbreuk op privacy burgers
De bestaande Europese en nationale anti-witwas- en terrorismefinanciering regels maken al vergaande inbreuk op de privacy van burgers en staan op gespannen voet met het Handvest. Het voorliggende wetsvoorstel bevat nationale keuzes die hier nog eens bovenop komen. Het bij elkaar brengen van feitelijk het gehele Nederlandse transactieverkeer in één entiteit brengt risico’s mee en voldoet aan de karakteristieken van een centraal bancair sleepnet. Afwijken van de norm wordt verdacht. Daarnaast kan function creep (latere inzet voor andere doeleinden) niet uitgesloten worden.
Geen rechtsbescherming voor burgers
Burgers die al dan niet terecht als hoog risico worden geclassificeerd en daarom bij geen enkele instelling meer een financieel product kunnen afnemen, kunnen dan geen kant op. Het voorstel biedt geen rechtsbeschermende instrumenten voor burgers. De AP is van oordeel dat dit wetsvoorstel niet voldoet aan de gestelde kaders en in strijd is met het Handvest voor de grondrechten van de Europese Unie. Als gevolg daarvan kan massasurveillance worden ingezet tegen alles en iedereen, wat onwenselijke effecten heeft voor het vertrouwen van burgers in financiële instellingen.
De Kamercommissie Financiën bespreekt de bezwaren van de AP tijdens een rondetafelgesprek. De AP is kritisch over het aangepaste wetsvoorstel Plan van Aanpak Witwassen en waarschuwt voor de gevolgen van massasurveillance.
Financieel Recht Advocaten
Wij van Financieel Recht Advocaten hebben veel ervaring met het procederen tegen financiële instellingen als het gaat om het Wwft onderzoek. Heeft u vragen met betrekking tot verplichtingen van de Wwft, het cliëntenonderzoek (KYC onderzoek), Customer Due Dilligence (CDD) of de registratie van uw persoonsgegevens in interne of externe verwijzingsregisters (EVR/IVR). Neem dan vrijblijvend contact op met een van onze advocaten.
